ความชุกของฮิวแมนโรตาไวรัสกลุ่มเอจีโนไทป์ในเด็กอุจจาระร่วง ด้วยวิธีมัลติเพล็กซ์อาร์ทีพีซีอาร์

Abstract

โรตาไวรัสเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคอุจจาระร่วงอย่างรุนแรงในทารกและเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี ทั่วโลก ในแต่ละปีมีเด็กเสียชีวิตจากอาการของโรคนี้ประมาณ 527,000 คน โดยอัตราการตายส่วนใหญ่ถูกพบในประเทศกำลังพัฒนา ในประเทศไทยพบว่า หนึ่งในสามของผู้ป่วยเด็กอุจจาระร่วงที่เข้าพักรักษาตัวในโรงพยาบาล มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ ดังนั้น การศึกษานี้เป็นการศึกษาความชุกและคุณลักษณะในระดับอณูชีวโมเลกุลของเชื้อโรตาไวรัส ที่พบในผู้ป่วยเด็กอุจจาระร่วงที่เข้าพักรักษาตัวในโรงพยาบาลสี่แห่งในประเทศไทย ในช่วง กรกฎาคม 2550-พฤษภาคม 2552 จากการศึกษาในตัวอย่างอุจจาระที่เก็บจากผู้ป่วย 557 ตัวอย่าง ด้วยวิธี RT-PCR พบให้ผลบวกต่อโรตาไวรัส 158 ตัวอย่าง (28.4%) ซึ่งผลการแยกจีโนไทป์พบเป็น G1P[8] (49.4%) มากที่สุด รองลงมาคือ G9P[8] (22.2%), G2P[4] (20.2%) และ G3P[8] (0.6%) นอกจากนั้นในการศึกษานี้ยังพบ G12P[8], G12P[6] และ G3P[9] ซึ่งเป็น uncommon strains ในประเทศไทย ซึ่งตัวอย่างที่พบ ได้นำมาใช้ศึกษาลงลึกในระดับอณูชีวโมเลกุล และ Phylogenetic analysis เพื่อดูความสัมพันธ์ภายใน G และ P genotype ที่พบ และจากผลการศึกษาความชุก การศึกษาครั้งนี้จึงได้พัฒนา multiplex RT-PCR สำหรับตรวจแยกจีโนไทป์ชนิด G-type ที่พบบ่อยในปัจจุบัน เพื่อลดระยะเวลาและค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการศึกษาจีโนไทป์ด้วยวิธี monoplex RT-PCR ทั่วไป โดยวิธี multiplex RT-PCR ได้นำมาทดสอบกับตัวอย่างที่ตรวจพบเชื้อโรตาไวรัส พบว่าให้ผลตรงกันกับการศึกษาความชุก 146 ตัวอย่าง (92.4%) และไม่พบ cross-reaction กับไวรัสก่อโรคในระบบทางเดินอาหารชนิดอื่น.