การพัฒนาโมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมการสูบบุหรี่/ดื่มสุรา ในวัยรุ่น และการศึกษาความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลระหว่างอายุ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) พัฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมการสูบบุหรี่ และดื่มสุราของวัยรุ่น 2) เพื่อทดสอบความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลเชิงสาเหตุข้ามกลุ่มอายุ งานวิจัยนี้ได้รับการอนุมัติจากคณะกรรมการพิจารณาจริยธรรมการวิจัยในคน กลุ่มสหสถาบัน ชุดที่ 1 กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยมี 3 กลุ่ม คือกลุ่มนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 660 คน กลุ่มนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 676 คน และกลุ่มนิสิต/นักศึกษาระดับมหาวิทยาลัย จำนวน 672 คน ได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามพฤติกรรมการดื่มสุรา และสูบบุหรี่ มาตรวัดต่างๆ ได้แก่ การทำหน้าที่ของครอบครัว การอบรมเลี้ยงดูแบบเอาใจใส่ การควบคุมตนเองที่ดี การควบคุมตนเองที่ไม่ดี ปัจจัยป้องกัน และปัจจัยเสี่ยง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างเพื่อตรวจสอบความตรง และความไม่แปรเปลี่ยนของโมเดลสมมติฐานวิจัยระหว่างอายุ ด้วยโปรแกรม LISREL 8.52 ผลการวิจัยที่สำคัญ 1) โมเดลเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการสูบบุหรี่และดื่มสุราในวัยรุ่น ที่พัฒนาขึ้นทั้ง 3 กลุ่ม มีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยตัวแปรอิสระในโมเดลอธิบายพฤติกรรมการสูบบุหรี่/ดื่มสุรากลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น คิดเป็น 67.20% (Chi-square = 234.974, df =201, p = .051, GFI = .970, AGFI = .958) ตัวแปรอิสระในโมเดลอธิบายพฤติกรรมการสูบบุหรี่/ดื่มสุรากลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย คิดเป็น 82.30% (Chi-square = 263.015, df = 227, p = .051, GFI = .966, AGFI = .959) ตัวแปรอิสระในโมเดลอธิบายพฤติกรรมการสูบบุหรี่/ดื่มสุรากลุ่มนิสิต/นักศึกษามหาวิทยาลัย คิดเป็น 67.90% (Chi-square = 129.243, df = 128, p = .453, GFI = .984, AGFI = .964) 2) โมเดลสมมติฐานวิจัยของกลุ่มวัยรุ่น 3 วัย มีความแปรเปลี่ยนของค่าพารามิเตอร์เทริกซ์อิทธิพลเชิงสาเหตุระหว่างตัวแปรภายนอกแฝงกับภายในแฝง (GA) และอิทธิพลเชิงสาเหตุระหว่างตัวแปรภายในแฝง (BE)