ผลกระทบของการติดเชื้อเอดส์ที่มีต่อการศึกษา : การวิจัยรายกรณีอำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา

Abstract

ศึกษาผลกระทบของการติดเชื้อเอดส์ที่มีต่อการศึกษาของนักเรียนในระดับประถมศึกษา โรงเรียนบ้านลุ่ม อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นเวลา 6 เดือน รวบรวมข้อมูลจากการสังเกตอย่างมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการและแบบเจาะลึก แล้ววิเคราะห์เอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ทฤษฎีทางสังคม การวิเคราะห์พฤติกรรม นำเสนอข้อมูลแบบวิธีพรรณา ผลการวิจัย พบว่า ในชุมชนบ้านลุ่ม พบจำนวนผู้ติดเชื้อเอดส์ทั้งสิ้น 48 คน เป็นชาย 29 คน และเป็นหญิง 19 คน อายุระหว่าง 16-45 ปี มีเด็กที่ติดเชื้อเอดส์จากมารดาจำนวน 3 คน และพบเด็กที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นประถมศึกษาที่มีบิดาและ/หรือมารดาติดเชื้อเอดส์ จำนวน 4 คน สถานการณ์โรคเอดส์มีผลกระทบต่อการศึกษาทางตรงต่อโรงเรียน และต่อตัวนักเรียน ผลกระทบต่อโรงเรียนคือ การแพร่ระบาดของโรคเอดส์ ทำให้สูญเสียชีวิตของประชากรกลุ่มวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งเป็นบิดามารดาของนักเรียน และการเสียชีวิตของเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี ทำให้แนวโน้มอัตราการเข้าเรียนในระดับประถมศึกษาลดลง ในท้องถิ่นที่มีค่านิยมในการประกอบอาชีพโสเภณี โรคเอดส์มีผลกระทบทางบวกต่อการศึกษา คือ ทำให้อัตราการเข้าศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาสูงขึ้น ผลกระทบที่มีต่อนักเรียนคือ ก่อให้เกิดภาวะการขาดเรียนอันเนื่องมาจากต้องอยู่ดูแลบิดาและ/หรือมารดาที่เจ็บป่วย หรือเพราะขาดแคลนเสื้อผ้า อุปกรณ์การเรียน ตลอดจนการถูกรังเกียจเดียดฉันท์จากเพื่อน ทำให้เกิดความวิตกกังวล หวาดระแวง และเรียนอย่างไม่มีความสุข ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพการศึกษา นอกจากนั้น ฐานะทางเศรษฐกิจที่ตกต่ำลง และการถูกประทับตราจากสังคม ยังส่งผลให้เด็กถูกปิดกั้นโอกาสทางการศึกษา หรือต้องออกกลางคัน