ผลของโปรแกรมการสร้างจินตภาพต่อความปวดและจำนวนครั้งของการใช้ยาระงับปวด ในผู้ป่วยสูงอายุโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ที่ได้รับการผ่าตัดผ่านทางหน้าท้อง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research ) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของ โปรแกรมการสร้างจินตภาพต่อความปวดและจำนวนครั้งของการใช้ยาระงับปวด ในผู้ป่วยสูงอายุโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ที่ได้รับการผ่าตัดผ่านทางหน้าท้อง โดยใช้แนวคิดทฤษฎีการสร้างจินตภาพของโฮโรวิทย์ (Horowitz, 1978) มาประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักที่ได้รับการรักษาด้วยวิธีการผ่าตัดผ่านทางหน้าท้อง จำนวน 40 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมในจำนวนที่เท่ากัน กลุ่มละ 20 คน จับคู่ให้มีคุณสมบัติคล้ายคลึงกันในเรื่องอายุ เพศ โรค การผ่าตัด และชนิดของยาแก้ปวดที่ได้รับ โดยกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ส่วนกลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลตามปกติร่วมกับโปรแกรมการสร้างจินตภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ได้แก่ 1) โปรแกรมการสร้างจินตภาพ ประกอบด้วย แผนการสอน ภาพพลิก คู่มือการฝึกการสร้างจินตภาพพร้อมซีดีการสร้างจินตภาพ 2) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบประเมินความปวดชนิดตัวเลข (Numeric rating scale: NRS) ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ 1 และมีค่าความเที่ยงแบบวัดซ้ำเท่ากับ .86 นำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบค่าที (Independent t-test) และ สถิติ Mann-Whitney U test ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. คะแนนเฉลี่ยความปวดของกลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการสร้างจินตภาพ น้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (ค่าเฉลี่ยกลุ่มทดลอง = 2.51, ค่าเฉลี่ยกลุ่มควบคุม = 3.63, t = 8.55) 2. จำนวนครั้งของการใช้ยาระงับปวดกลุ่มโอปิออยด์ (Opioids) ของกลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการสร้างจินตภาพแตกต่างจากกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05