การศึกษาการจัดการโครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้า อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาการจัดการโครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้า คือ เพื่อศึกษาความเป็นมาของการจัดตั้งโครงการ ความช่วยเหลือที่ธุรกิจเอกชน ธนาคารพาณิชย์และรัฐบาลให้แก้โครงการ ศึกษาการจัดการ และการประเมินผลการปฏิบัติงาน ศึกษาปัญหาในการดำเนินงาน วิเคราะห์ลักษณะพื้นฐาน และทัศนคติของเกษตรกรโครงการสุกรพันธุ์ ศึกษาถึงความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ และทัศนคติของเกษตรกรที่มีต่อสถาบันที่เกี่ยวข้อง โดยศึกษาและค้นคว้าจากหนังสือ เอกสาร รายงาน และจากการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ เกษตรกรและบุคคลที่เกี่ยวข้อง ผลที่ได้รับจากการศึกษามีดังนี้ โครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้าตั้งขึ้นโดยความร่วมมือของคณะบุคคลกลุ่มหนึ่งซึ่งประกอบด้วยนายอำเภอพนมสารคาม ธนาคารกรุงเทพ จำกัด และบริษัทฟาร์มกรุงเทพ จำกัด เพื่อพัฒนาการเกษตรแบบเก่ามาสู่แบบใหม่ ด้วยการวางแผนด้านการจัดการที่มีประสิทธิภาพ โดยการจัดระบบหมุนเวียนด้วยการปลูกพืชที่ใช้เป็นอาหารสัตว์ และนำผลิตผลที่ได้มาใช้เลี้ยงสุกร โดยผสมกับหัวอาหาร มูลสุกรที่ได้จากการเลี้ยงสุกรนำมาใช้เป็นปุ๋ยบำรุงดิน คณะผู้ดำเนินงานหวังว่าการจัดตั้งโครงการลักษณะเช่นโครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้าจะช่วยแก้ปัญหาพื้นฐานของเกษตรกร เป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร และช่วยให้เกษตรกรมีความเป็นอยู่ดีขึ้นและเป็นการส่งเสริมให้มีการเลี้ยงสุกรแบบอุตสาหกรรมที่มั่นคง ด้านความรับผิดชอบของคณะดำเนินงานที่มีต่อโครงการ นายอำเภอพนมสารคามเป็นผู้ประสานงาน และอำนวยความสะดวก ช่วยจัดหาที่ดินที่เหมาะสมในการจัดทำโครงการ จัดระบบสาธารณูปโภค อันได้แก่ ถนน ประปา ไฟฟ้า การจัดการป้องกันโจรภัย คอยเอาใจใส่และควบคุมดูแลการดำเนินงานในหมู่บ้านให้เป็นไปอย่างยุติธรรม ธนาคารกรุงเทพ จำกัด สนับสนุนด้านสินเชื่อ โดยอนุมัติวงเงินกู้ 15,200,000 บาท และเงินเบิกเกินบัญชี 11,400,000 บาท รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 26,600,000 บาท โดยธนาคารกรุงเทพ จำกัดคิดดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 12 ต่อปี ระยะปลอดหนี้ 18 เดือน และผ่อนชำระคืนทุก 6 เดือน บริษัทฟาร์มกรุงเทพ จำกัด มีความรับผิดชอบการจัดรูปที่ดิน สร้างถนน อ่างน้ำ บ้านพักเกษตรกร โรงเรือนเลี้ยงสุกร สำนักงาน และสโมสร บ้านพักผู้จัดการฟาร์ม บ้านพักสัตวบาล และอาคาร โรงงานผสมอาหารสัตว์ รับผิดชอบการผลิต โดยจัดหาพันธุ์สัตว์ อาหารสัตว์ ยารักษาโรคสัตว์และอุปกรณ์การเลี้ยงสัตว์ ให้คำแนะนำด้านการผลิต การจัดการฟาร์ม รับผิดชอบการตลาด ประกันรายได้ให้แก่เกษตรกรโครงการสุกรพันธุ์ เฉลี่ยตลอดปีไม่ต่ำกว่าเดือนละ 2,000 บาท และเกษตรกรโครงการสุกรขุน เดือนละ 1,500 บาท เป็นผู้ค้ำประกันเงินกู้ และรับผิดชอบการชำระหนี้คืนธนาคารแทนเกษตรกรด้านผลผลิตสุกร โครงการสุกรพันธุ์ให้ผลผลิตจากการดำเนินงานในปี 2521 และ 2522 ดังนี้ ปี 2521 ปี 2522 จำนวนสุกรแม่พันธุ์ 1,020 1,140 จำนวนลูกสุกรหย่านม 8,122 18,959 จำนวน ลูก/ครอก/ปี ของแม่สุกร - 15.73 จำนวนลูกหย่านม/แม่ 8.44 8.57 ด้านเกษตรกร เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้าได้รับสินเชื่อจากธนาคารกรุงเทพ จำกัด รายละ 700,000 บาท โดยแบ่งเป็นเงินกู้ 400,000 บาท และเงินเบิกเกินบัญชี 300,000 บาท เกษตรกรได้รับสุกรแม่พันธุ์ครอบครัวละ 30 ตัว และสุกรพ่อพันธุ์ครอบครัวละ 2 ตัว และจากการสอบถามเกษตรกรโครงการสุกรพันธุ์ 34 ครอบครัว พบว่าเกษตรกร 88.24% มีสภาพครอบครัวดีขึ้นกว่าก่อนเข้ามาอยู่ในโครงการและฐานะทางเศรษฐกิจของเกษตรกรดีขึ้น กล่าวคือ เกษตรกรมีรายได้ และการออมทรัพย์เพิ่มขึ้น และมีจำนวนหนี้สินลดลง ดังแสดงต่อไปนี้ ปี 2520 (บาท) ปี 2521 (บาท) ปี 2522 (บาท) รายได้เฉลี่ยต่อเดือน 1,494.00; 2,282.00; 2,929.00 การออมทรัพย์เฉลี่ยต่อเดือน 360.29; 610.20; 1]736.43 หนี้สินเฉลี่ยต่อเดือน 524.02; 247.18; 113.97 เมื่อครบกำหนดโครงการ 7 ปี ซึ่งโครงการชำระหนี้สินคืนธนาคารหมดแล้ว เกษตรกรจะได้รับที่ดินจำนวน 25 ไร่ พร้อมบ้านและโรงเรือนเลี้ยงสุกรเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเอง จากการศึกษาพบว่า ปัญหาของโครงการได้แก่ ปัญหาด้านการศึกษาของเกษตรกร ซึ่งมีเกษตรกรถึงร้อยละ 91.17 จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หรือต่ำกว่า ทำให้เกษตรกรอาจจะไม่สามารถเรียนรู้เทคนิคการเลี้ยงสุกรได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเนื่องจากโครงการหมู่บ้านเกษตรกรรมหนองหว้าเป็นโครงการแรกที่เริ่มดำเนินการในระบบเบ็ดเสร็จ ดังนั้นวิธีการปฏิบัติในระยะต้นจึงอาจเข้มงวดไปบ้าง ทำให้เกษตรกรรู้สึกถูกจำกัดสิทธิ บางครั้งเกษตรกรมีปัญหาด้านความปลอดภัยจากการถูกพายุพัด ทำให้บ้านและเล้าสุกรซึ่งโครงการได้ทำการประกันวาตภัยไว้แล้วเสียหาย ในปีแรกโครงการพืชไร่ ประสบความล้มเหลว การปรับปรุงสภาพดิน ไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ ผลผลิตที่ได้ต่ำ และควรมีการปรับปรุงให้ดีขึ้น จากการดำเนินโครงการนี้ คณะผู้ดำเนินงานซึ่งเป็นผู้ค้ำประกันโครงการต่างได้รับผลประโยชน์มากกว่าเสีย เช่น ธนาคารได้รับความมั่นใจในการได้รับชำระหนี้สิน บริษัทได้รายได้จากการขายพันธุ์สัตว์ อาหาร ยา และอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้แหล่งผลิตที่มีคุณภาพ และสม่ำเสมอ ประชาชนได้บริโภคเนื้อสุกรที่มีราคาถูก ดังนั้นโครงการควรเป็นเศรษฐกิจรูปหนึ่งที่อาจเผยแพร่ให้รัฐบาล และภาคธุรกิจเอกชนอื่น ๆ นำไปใช้เป็นแบบอย่างในการประกอบการได้ทั่วประเทศ อนึ่ง หากมีการพัฒนาการผลิตแผนใหม่ แต่มิได้รับการสนับสนุนด้านการส่งออกเช่น ตลาดต่างประเทศไม่ยอมรับคุณภาพของสุกรส่งออก และไม่รับรองโรงฆ่าสัตว์ในประเทศไทย ดังนั้นอาจมีปัญหาสุกรล้นตลาด รัฐบาลจึงควรสนับสนุนให้มีการเปิดโรงฆ่าสัตว์เสรี