แนวคิดเรื่องพระวรุณในวรรณคดีสันสกฤต

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงก์เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องพระวรุณในวรรณคดีสันสกฤต ตั้งแต่สมัยเริ่มแรกมา จนกระทั่งถึงสมัยปุราณะ โดยรวบรวมศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลที่รวบรวมมาจากวรรณดคีสมัยต่าง ๆ โดยเฉพาะคัมภีร์ฤคเวท คัมภีร์มหาภารตะ รามายณะ และคัมภีร์ปุราณะฉบับต่างๆ เนื้อหาของวิทยานิพนธ์แบ่งออกเป็น 4 บท บทแรกเป็นบทนำ ซึ่งกล่าวถึงหัวข้อวิทยานิพนธ์ตลอดจนวิธีดำเนินการวิจัย บทที่ 2 ว่าด้วยเรื่องประวัติความเป็นมาของพระวรุณในสมัยต่าง ๆ ในแต่ละสมัยนั้นศึกษาแนวความคิดด้านกำเนิดครอบครัว ที่อยู่ บทที่ 3 ว่าด้วยเรื่องบทบาทและลักษณะของพระวรุณ บทที่ 4 เป็นบทสรุปและข้อเสนอแนะการวิจัยทำให้ทราบว่าในวรรณคดีพระเวทเริ่มแรกนั้น พระวรุณเป็นจอมเทพผู้ยิ่งใหญ่แห่งจักรวาล และพิทักษ์รักษากฎแห่งฤตอันเป็นลักษณะทางด้านธรรมจรรยามากกว่าที่จะเป็นการเชิดชูอำนาจอย่างกับเทพเจ้าอื่น ๆ บางองค์ ครั้นต่อมาในสมัยคัมภีร์รามายณะ คัมภีร์มหาภารตะ และสมัยปุราณะ ชาวอารยันหันมาเคารพนับถือเทพเจ้าสูงสุด 3 องค์ กล่าวคือ พระพรหม พระศิวะ และพระวิษณุ ยังผลให้พระวรุณผู้เคยเป็นเทพเจ้าแห่งจักรวาลที่มีมหิทธานุภาพยิ่งนัก กลับต้องอยู่ในฐานะรองลงมา โดยการที่พระองค์ได้รับการสถาปนาจากเทพผู้มีฤทธานุภาพหลายฝ่ายเป็นเพียงเทพเจ้าแห่งน้ำ ทะเล และมหาสมุทร และโลกบาลประจำทิศตะวันตกเท่านั้น