การวิเคราะห์เนื้อหาหลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5-6 เกี่ยวกับลักษณะความเป็นพลเมืองดี

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์เนื้อหาหลักสูตรประถมศึกษาพุทธศักราช 2521 ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5-6 กล่าวถึงลักษณะความเป็นพลเมืองดีไว้อย่างไร และปรากฏอยู่ในเนื้อหามากน้อยเพียงใด วิธีดำเนินการวิจัย ศึกษา เอกสาร ตำรา งานวิจัย สิ่งพิมพ์ต่างๆ ทั้งของไทยและของต่างประเทศ เพื่อพิจารณารวบรวม ลักษณะความเป็นพลเมืองดีที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ นำผลที่ได้เข้าร่วมประชุมปรึกษากับคณะอาจารย์ที่ปรึกษา และผู้เชี่ยวชาญทางด้านสังคมศาสตร์ ได้ลักษณะความเป็นพลเมืองดี จำนวน 36 ลักษณะ แล้วจึงนำไปสร้างเครื่องมือวิเคราะห์เนื้อหาหลักสูตร แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่หลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 ในส่วนที่เป็นเนื้อหาของชั้นประถมปีที่ 5-6 คู่มือครูและแผนการสอนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 6 ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยตัวเอง ภายใต้คำแนะนำของอาจารย์ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสูตร โดยทำการวิเคราะห์ลักษณะความเป็นพลเมืองดีที่มีในเนื้อหาหลักสูตร ประเภทของเนื้อหาสาระ และพฤติกรรมของลักษณะความเป็นพลเมืองดี สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ใช้ค่าความถี่ และค่าร้อยละ สรุปผลการวิจัย 1. ลักษณะความเป็นพลเมืองดี ปรากฏในทุกแหล่งข้อมูลรวมทั้งสิ้น 1,550 ครั้ง โดยปรากฏในแหล่งข้อมูลดังนี้ หลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5-6 จำนวน 306 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 19.74 คู่มือครูและแผนการสอนทุกกลุ่มประสบการณ์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 582 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 37.54 คู่มือครูและแผนการสอนทุกกลุ่มประสบการณ์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 662 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 42.70 และปรากฏในแต่ละกลุ่มประสบการณ์ ดังนี้กลุ่มทักษะจำนวน 398 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 25.67 กลุ่มสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตจำนวน 338 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 21.80 กลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัยจำนวน 440 ครั้งคิดเป็นร้อยละ 28.38 กลุ่มการงานและพื้นฐานอาชีพ จำนวน 159 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 10.25 กลุ่มประสบการณ์พิเศษ จำนวน 215 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 13.87 2. ลำดับของลักษณะความเป็นพลเมืองดี จากแหล่งข้อมูลทุกรายการ เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย 10 ลำดับแรก ดังนี้ ความมีเหตุผล มีความรับผิดชอบ มีสติ สัมปชัญญะ มีความขยันหมั่นเพียร มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ วางแผนในการทำงานรักษาระเบียบวินัย มีความภูมิใจในความเป็นไทย ประหยัดและเป็นสุภาพชน 3. ลักษณะที่ไม่ปรากฏเลยในบางเอกสารหลักสูตรได้แก่ กระตือรือร้นและมุ่งอนาคตไม่ปรากฏในคู่มือครูและแผนการสอนชั้น ป.5 ตระหนักสนใจและมีส่วนร่วมทางการเมืองไม่ปรากฏในหลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 ในส่วนที่เป็นเนื้อหาของชั้น ป. 5-6 4. ประเภทของเนื้อหาสาระ ที่บ่งบอกลักษณะความเป็นพลเมืองดี ปรากฏในประเภทที่ 6 ความสามารถและทักษะทางกายมากที่สุด จำนวน 407 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 26.25% ซึ่งเรียงตามลำดับดังนี้ 1. ความสามารถและทักษะทางกาย (407 ครั้ง หรือร้อยละ 26.25) 2. หลักการ (286 ครั้ง หรือร้อยละ 18.45) 3. การแก้ปัญหา (271 ครั้ง หรือร้อยละ 17.48) 4. ข้อเท็จจริงและความรู้ธรรมดา (189 ครั้ง หรือร้อยละ 12.19) 5. เจตคติและค่านิยม (177 ครั้ง หรือร้อยละ 11.41) 6. ความคิดรวบยอด (138 ครั้ง หรือร้อยละ 8.90) 7. การคิดสร้างสรรค์ (82 ครั้ง หรือ ร้อยละ 5.29) 5. พฤติกรรมของลักษณะความเป็นพลเมืองดี ปรากฏในพฤติกรรมที่พึ่งมีต่อตนเอง (ก) มากที่สุด จำนวน 655 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 42.25 รองลงมาคือพฤติกรรมที่พึงมีต่อสิ่งแวดล้อม (ค) จำนวน 454 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 29.29 และปรากฏในพฤติกรรมที่พึงมีต่อผู้อื่นน้อยที่สุด จำนวน 441 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 28.45