ความสัมพันธ์ระหว่าง ภูมิหลัง ปัญหาในการปฏิบัติงาน และเหตุผลส่วนตัวกับการเลือกสถานที่ปฏิบัติงานของแพทย์

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาปัญหาการขาดแคลนแพทย์ในส่วนภูมิภาค โดยศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง การเลือกสถานที่ทำงานของแพทย์หลังจากทำงานใช้ทุนเสร็จแล้ว กับ องค์ประกอบด้านภูมิหลัง ด้านปัญหาในการทำงาน และด้านเหตุผลส่วนตัว และศึกษาลักษณะสถานที่ทำงานในอุดมคติของแพทย์ กลุ่มตัวอย่างการวิจัยได้แก่ แพทย์รับทุนรัฐบาลที่เคยทำงานใช้ทุนในต่างจังหวัด จำนวน 561 คน เป็นแพทย์ซึ่งปัจจุบันทำงานในกรุงเทพฯ 101 คน และทำงานในต่างจังหวัด 460 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น การวิเคราะห์ข้อมูลโดยคำนวณหาสัมประสิทธิ์พี (Ø) สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบ point-biserial ค่ามัชฌิมเลขคณิต การทดสอบซี การทดสอบที และการวิเคราะห์เนื้อเรื่อง ผลการวิจัยได้ข้อสรุปที่สำคัญดังนี้ 1. การเลือกสถานที่ทำงานของแพทย์ สัมพันธ์กับภูมิลำเนาเดิม ที่ตั้งสถานศึกษาระดับประถมศึกษาตอนปลาย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ระดับการศึกษาแพทยศาสตร์ และสถานที่ทำงานเป็นแพทย์ฝึกหัด กล่าวคือ แพทย์ที่มีภูมิหลังอยู่ในต่างจังหวัด เลือกทำงานในต่างจังหวัดมากกว่าแพทย์ที่มีภูมิหลังในกรุงเทพฯ ส่วนเพศและที่ตั้งสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายไม่สัมพันธ์กับการเลือกสถานที่ทำงานของแพทย์ 2. การเลือกสถานที่ทำงานของแพทย์ สัมพันธ์กับปัญหาการทำงานในระหว่างทำงานใช้ทุนในต่างจังหวัด ในบางเรื่องซึ่งได้แก่ ปัญหาเรื่องขาดความรู้ด้านการบริหารงานความขัดแย้งในการประสานงานกับฝ่ายปกครองของอำเภอ ขาดเจ้าหน้าที่วิทยาศาสตร์การแพทย์ ขาดยา ขาดเครื่องมือเครื่องใช้ และขาดบุคลากร กล่าวคือ แพทย์ที่ย้ายไปทำงานในกรุงเทพฯ มีปัญหาการทำงานในระหว่างที่ทำงานใช้ทุน มากกว่า แพทย์ที่ยังคงทำงานในต่างจังหวัด 3. เหตุผลส่วนตัวที่ทำให้แพทย์เลือกทำงานในกรุงเทพฯ หลังหมดสัญญาการทำงานใช้ทุนต่างจังหวัด ได้แก่ ต้องการอยู่ใกล้แหล่งวิชาการ ต้องการทำงานเฉพาะด้านรักษาพยาบาล โอกาสในการศึกษาต่อมีมาก ต้องการอยู่ในที่มีความสะดวกสบาย บิดามารดาอยู่ในกรุงเทพฯ ไม่ต้องการทำงานด้านบริหารงาน คู่สมรส (คู่รัก) อยู่ในกรุงเทพฯ และมีโอกาสหารายได้พิเศษได้มาก 4. เหตุผลส่วนตัวที่ทำให้แพทย์เลือกทำงานในต่างจังหวัด หลังจากหมดสัญญาการทำงานใช้ทุนต่างจังหวัด ได้แก่ ต้องการใช้ความรู้ให้เป็นประโยชน์แก่คนต่างจังหวัด ชอบชีวิตความเป็นอยู่ในต่างจังหวัด ไม่ชอบชีวิตความเป็นอยู่ในกรุงเทพฯ และชอบทำงานที่มีทั้งงานรักษาพยาบาลและงานอนามัย 5. ที่ทำงานในอุดมคติของแพทย์ มีลักษณะดังนี้ คือ มีความปลอดภัยมีโอกาสได้ช่วยเหลือคนไข้ มีสวัสดิการที่พักอาศัย มีอุปกรณ์การรักษาพยาบาลและยาเพียงพอ ตั้งอยู่ในที่การคมนาคมสะดวก มีโอกาสก้าวหน้าทางวิชาการ มีโอกาสก้าวหน้าทางวิชาชีพและสะดวกในการหาสถานที่เรียนที่มีคุณภาพให้บุตร