ความหลากหลายของยีนนิวคลีโอโปรตีนของเชื้อไข้หวัดใหญ่ชนิดเอในคน สุกร และสัตว์ปีกที่แยกได้ในประเทศไทย

Abstract

ไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ เป็นเชื้อสำคัญที่ก่อให้เกิดโรคทั้งในคนและสัตว์ และทำให้เกิดผลกระทบทั้งทางด้านเศรษฐกิจและการสาธารณสุข การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลายของลักษณะทางพันธุศาสตร์ของยีน Nucleoprotein (NP) ของเชื้อไข้หวัดใหญ่ในคน สุกร และสัตว์ปีก ที่แยกได้ในประเทศไทยจำนวน 49 ตัวอย่าง ประกอบด้วยเชื้อไข้หวัดใหญ่ในคนจำนวน 18 ตัวอย่าง เชื้อไข้หวัดใหญ่สุกรจำนวน 16 ตัวอย่าง และเชื้อไข้หวัดใหญ่สัตว์ปีกจำนวน 15 ตัวอย่าง โดยนำตัวอย่างทั้งหมดมาเพิ่มจำนวนด้วยวิธี RT-PCR และทำการถอดรหัสพันธุกรรมของยีน NP จากนั้นวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม (Phylogenetic analysis) ของเชื้อ ไข้หวัดใหญ่ และวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงกรดอะมิโนในตำแหน่งต่าง ๆ ที่มีความสำคัญและจำเพาะต่อโฮสต์ ผลการศึกษาพบว่าลักษณะทางพันธุกรรมของแต่ละสายพันธุ์แยกกันอย่างชัดเจน ในส่วนการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของกรดอะมิโนตำแหน่งต่าง ๆ พบว่าเชื้อไข้หวัดใหญ่ในคนมีการเปลี่ยนแปลงของกรดอะมิโนมากที่สุด และในสัตว์ปีกมีการเปลี่ยนแปลงของกรดอะมิโนน้อยที่สุด โดยพบกรดอะมิโน 18 ตำแหน่ง ที่แยกความแตกต่างของระหว่างเชื้อไข้หวัดใหญ่ในคนและสัตว์ปีก นอกจากนี้ยังพบว่าเชื้อไข้หวัดใหญ่ในคนที่แยกได้ในประเทศไทยทั้งหมดนั้นมีกรดอะมิโนที่มีความจำเพาะต่อเชื้อไวรัสที่ก่อโรคในคน (human-like amino acid; D16) ส่วนเชื้อ ไข้หวัดใหญ่สุกรและสัตว์ปีกนั้นต่างก็มีกรดอะมิโนจำเพาะต่อเชื้อไวรัสที่ก่อโรคในสัตว์ปีก (avian-like amino acid; G16) การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าลักษณะทางพันธุศาสตร์ของยีน NP ของเชื้อไข้หวัดใหญ่ชนิดเอในคน สุกร และสัตว์ปีกที่แยกได้ในประเทศไทย มีความแตกต่างกันตามชนิดของโฮสต์ และยังสามารถบ่งชี้ถึงการติดเชื้อข้ามชนิดของโฮสต์ได้ ซึ่งข้อมูลที่ได้ในการศึกษาครั้งนี้จะเป็นประโยชน์ในการนำไปใช้เพื่อติดตามทางระบาดวิทยาของเชื้อไข้หวัดใหญ่ เพื่อเตรียม พร้อมสำหรับการวางแผนการจัดการควบคุม ป้องกันการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ชนิดเอทั้งในคนและสัตว์ในประเทศไทยต่อไป