พหุกรณีศึกษาในการเปรียบเทียบบทบาทของฝ่ายวิจัยระหว่างมหาวิทยาลัยที่เป็นและไม่เป็นมหาวิทยาลัยวิจัย

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) วิเคราะห์และเปรียบเทียบบทบาทและการปฏิบัติงานตามบทบาทของฝ่ายวิจัยในมหาวิทยาลัยวิจัยและมหาวิทยาลัยที่ไม่เป็นมหาวิทยาลัยวิจัย และ (2) สรุปแนวทางการพัฒนาบทบาทและการปฏิบัติงานตามบทบาทของฝ่ายวิจัยในมหาวิทยาลัย ศึกษาในประเด็นของบทบาทและการปฏิบัติงานตามบทบาทของฝ่ายวิจัยในมหาวิทยาลัย 9 ด้าน ดังต่อไปนี้ 1) ด้านการเป็นที่ปรึกษางานวิจัย 2) ด้านการกำหนดนโยบาย 3) ด้านการบริหารงานวิจัย 4) ด้านการบริการวิชาการ 5) ด้านการส่งเสริมงานวิจัย 6) ด้านการสร้างเครือข่ายวิจัย 7) ด้านการสนับสนุนงบประมาณวิจัย 8) ด้านการเผยแพร่ผลงานวิจัย และ 9) ด้านการทำวิจัยให้หน่วยงานหรือองค์กรภายนอก กรณีศึกษาเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยและมหาวิทยาลัยที่ไม่เป็นมหาวิทยาลัยวิจัย แบ่งเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชน จำนวน 4 แห่ง วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสนทนากลุ่ม และการวิเคราะห์เอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการจำแนกข้อมูล การเปรียบเทียบ และสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย ผลการวิจัยพบว่า (1) บทบาทและการปฏิบัติงานตามบทบาทของฝ่ายวิจัยทั้ง 9 ด้านนั้น ด้านที่ฝ่ายวิจัยให้ความสำคัญที่สุดคือ ด้านการสนับสนุนงบประมาณวิจัย และมีเพียงด้านเดียวที่ฝ่ายวิจัยไม่ได้ปฏิบัติคือบทบาทด้านการทำวิจัยให้หน่วยงานหรือองค์กรภายนอก และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างมหาวิทยาลัยวิจัยและมหาวิทยาลัยที่ไม่เป็นมหาวิทยาลัยวิจัย พบว่า บทบาทของฝ่ายวิจัยในมหาวิทยาลัยทั้ง 2 ประเภทมีลักษณะคล้ายคลึงกัน และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างมหาวิทยาลัยรัฐและมหาวิทยาลัยเอกชน พบว่า มหาวิทยาลัยรัฐ มีข้อได้เปรียบทางด้านการสนับสนุนงบประมาณวิจัย โดยได้จากงบประมาณแผ่นดินด้วย (2) แนวทางการพัฒนาบทบาทและการปฏิบัติงานตามบทบาทของฝ่ายวิจัย มี 7 แนวทาง คือ 1) พัฒนาการวิจัยให้สามารถนำไปปฏิบัติและใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ 2) กำหนดทิศทางการวิจัยให้สอดคล้องกับการพัฒนาประเทศ 3) จัดให้มีหน่วยเชี่ยวชาญวิจัยเฉพาะทาง 4) จัดให้ทุนและรางวัลแก่นักวิจัยดีเด่นประจำปี 5) จัดหาระบบ เครื่องมืออุปกรณ์การวิจัยให้เอื้อต่อการทำวิจัย 6) จัดให้มีอุทยานวิทยาศาสตร์ในสถาบันอุดมศึกษา 7) จัดให้มีฐานข้อมูลและระบบการแลกเปลี่ยนฐานข้อมูลสำหรับการวิจัย