การศึกษาเปรียบเทียบความพอใจในการปฏิบัติงาน ของบรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือ กับบรรณารรักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามของห้องสมุดมหาวิทยาลัย ในประเทศไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบความพอใจในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือ กับบรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามของห้องสมุดมหาวิทยาลัยของรัฐ 12 แห่ง ว่ามีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 หรือไม่รวมทั้งตรวจสอบสภาพความพอใจในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายรวบรวมปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายมีความพอใจในการปฏิบัติงานสูง และปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่าย มีความพอใจในการปฏิบัติงานต่ำ วิธีดำเนินการวิจัย ใช้วิธีค้นคว้าจากหนังสือและสิ่งพิมพ์อื่น ๆ และส่งแบบสอบถามไปยังบรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือ กับบรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามของหอสมุดกลางมหาวิทยาลัยของรัฐในประเทศไทย 12 แห่ง รวมทั้งสิ้น 90 ฉบับ ได้รับแบบสอบถามคืน 85 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 94.44 ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1.บรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามมีความพอใจในการปฏิบัติงานมากกว่าบรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือเพียงปัจจัยเดียวเท่านั้น ได้แก่ปัจจัยเกี่ยวกับการให้บริการแก่สังคม คือมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และปัจจัยที่มีแนวโน้มว่าจะแตกต่างกันที่ระดับ .05 ได้แก่ปัจจัยเกี่ยวกับสถานภาพทางสังคมและสภาวะและความสะดวกต่างๆ 2.ปัจจัยสถานภาพทางสังคม บรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามมีแนวโน้มที่จะพอใจมากกว่าบรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือ 3.ปัจจัยสภาวะและความสะดวกต่าง ๆ บรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือมีแนวโน้มที่พอใจมากกว่าบรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถาม 4.สภาพความพอใจในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามส่วนใหญ่สูงกว่าความพอใจในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์ ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือ แต่ไม่ความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 5.ปัจจัยต่าง ๆ ที่บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายมีความพอใจสูง คือ การร่วมงานกับเพื่อนร่วมงาน ความสัมฤทธิผลในการปฏิบัติงาน ความมั่นคงในการปฏิบัติงาน ความสามารถในการปฏิบัติงาน และความมีอิสระในการปฏิบัติงาน 6.เมื่อจัดลำดับของความพอใจสูง บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายมีความพอใจคล้ายคลึงกัน กล่าวคือ บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายมีความพอใจสูง ลำดับแรกเกี่ยวกับการร่วมงานกับเพื่อนร่วมงาน และมีความพอใจสูงลำดับสุดท้ายเกี่ยวกับความมีอิสระในการปฏิบัติงาน 7.บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายไม่มีความพอใจเกี่ยวกับสถานะภาพทางสังคม ความก้าวหน้าในฐานะและตำแหน่ง ค่าตอบแทนที่เหมาะสม นโยบายของห้องสมุดและการปฏิบัติการยอมรับนับถือ และหัวหน้างานที่สามารถและยุติธรรม 8.เมื่อจัดลำดับของความไม่พอใจ ความพอใจของบรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายไม่สัมพันธ์กัน เช่น บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายไม่พอใจสถานภาพสังคมเป็นลำดับแรก แต่ในด้านสภาวะและความสะดวกต่าง ๆ บรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถามไม่พอใจเป็นลำดับที่ 2 ในขณะที่บรรณารักษ์ฝ่ายจัดหมู่และทำบัตรรายการหนังสือไม่พอใจเป็นลำดับที่ 11 ข้อเสนอแนะ 1.ในด้านผู้บริหารห้องสมุด: 1.1ส่งเสริมและสนับสนุนให้บรรณารักษ์มีโอกาสหมุนเวียนผลัดเปลี่ยนงานกันได้ตามความสนใจ เพื่อขจัดปัญหาความเบื่อหน่ายในการทำงานจำเจด้านเดียว 1.2ปรับปรุงปัจจัยสภาวะและความสะดวกต่าง ๆ ตลอดจนจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ที่ทันสมัยตามความจำเป็นเพื่อสนองความต้องการของบรรณารักษ์ฝ่ายบริการตอบคำถาม 1.3สนับสนุนให้บรรณารักษ์ทั้งสองฝ่ายได้มีโอกาสก้าวหน้าโดยเท่าเทียมกัน 2.ในด้านผู้บริหารมหาวิทยาลัย 2.1ส่งเสริมและแก้ปัญหาสถานภาพของบรรณารักษ์ให้ทัดเทียมกับอาจารย์ 2.2จัดหางบประมาณและเงินอุดหนุนห้องสมุดให้มากขึ้น 3.โรงเรียนบรรณารักษ์ทุกแห่งควรจะปลูกฝังนิสิตนักศึกษาบรรณารักษ์ให้รู้จักและรักษาไว้ซึ่งปรัชญาบรรณารักษ์ ความภาคภูมิใจ และทัศนคติที่ดีต่อวิชาชีพ นอกเหนือจากการเรียนการสอน การฝึกงานตามห้องสมุดก็เป็นสิ่งสำคัญ นิสิตนักศึกษาบรรณารักษ์สามารถเรียนรู้และเข้าใจงานได้อย่างถูกต้อง เมื่อสำเร็จการศึกษาออกไปเป็นบรรณารักษ์สามารถเรียนรู้เข้าใจงานได้อย่างถูกต้อง เมื่อสำเร็จการศึกษาออกไปเป็นบรรณารักษ์ก็จะสามารถเลือกงานที่ตรงกับความต้องการ ความเบื่อหน่ายในการงานก็จะไม่บังเกิดขึ้น