การวิเคราะห์เครือข่ายวิสาหกิจอุตสาหกรรมของประเทศไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์รูปแบบและสภาวะของลักษณะการดำเนินการในเครือข่ายวิสาหกิจ ศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จและความล้มเหลวของเครือข่ายวิสาหกิจ ตลอดจนศึกษาและพัฒนาแนวทางความร่วมมือระหว่างกลุ่มเครือข่ายวิสาหกิจ

จากการรวบรวมข้อมูลทั้งปฐมภูมิ และทุติยภูมิพบว่ากลุ่มการผลิตและบริการในประเทศไทยที่มีการรวมกลุ่ม และมีความร่วมมือช่วยเหลือกันมีจำนวนทั้งสิ้น 322 กลุ่มความร่วมมือ ในจำนวนนี้มีกลุ่มที่เข้าข่ายเป็นเครือข่ายวิสาหกิจจำนวนทั้งสิ้น 152 กลุ่มเครือข่าย โดยมีระดับความเข้มแข็งที่แตกต่างกัน ในการวิเคราะห์รูปแบบและลักษณะการดำเนินงานในเครือข่ายวิสาหกิจ ได้เลือกเครือข่ายวิสาหกิจอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ในการศึกษา โดยศึกษาใน 2 กลุ่มความร่วมมือกล่าวคือ กลุ่มความร่วมมือที่มีการจัดตั้งเป็นเครือข่ายวิสาหกิจแล้วโดยได้เลือกเครือข่ายฮาร์ดดิสก์ไดร์ฟเป็นต้นแบบ จากนั้นได้ทำการศึกษาและวิเคราะห์กลุ่มความร่วมมือผู้ประกอบชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งยังไม่มีการจัดตั้งเป็นเครือข่ายวิสาหกิจ โดยใช้การวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน อุปสรรค โอกาส และการวิเคราะห์องค์ประกอบ 4 ด้านเพื่อพิจารณาศักยภาพของกลุ่ม พบว่ากลุ่มความร่วมมือดังกล่าวมีความพร้อมและศักยภาพในการจัดตั้งเครือข่ายวิสาหกิจหรือคลัสเตอร์ได้ แต่ยังขาดการสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชน รวมทั้งความร่วมมือภายในกลุ่ม

ในส่วนของปัจจัยแห่งความสำเร็จและล้มเหลวของเครือข่ายวิสาหกิจได้ใช้เทคนิคเดลฟายในการวิเคราะห์โดยทำแบบสอบถาม 2 รอบ พบว่าสามารถแบ่งการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งความสำเร็จ และล้มเหลวได้เป็น 2 ส่วนคือ ปัจจัยแห่งความสำเร็จและล้มเหลวภายในและภายนอกเครือข่าย โดยปัจจัยแห่งความสำเร็จภายในที่มีความสำคัญที่สุดก็คือสมาชิกในกลุ่มวิสาหกิจต้องมีจิตสำนึกที่จะรวมกลุ่มกัน และมีความไว้วางใจซึ่งกันและกัน ปัจจัยแห่งความสำเร็จภายนอกคือการสนับสนุนจากสถาบันต่าง ๆ สำหรับปัจจัยแห่งความล้มเหลวภายในเครือข่ายที่สำคัญคือกลุ่มเครือข่ายยังไม่มีความเข้มแข็งพอที่จะทำการพัฒนา ส่วนปัจจัยแห่งความล้มเหลวภายนอกเครือข่ายที่มีความสำคัญคือขาดความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง