กบฏ ร.ศ. 130 : ศึกษากรณีการปฏิรูปทางการปกครอง และกลุ่ม "ทหารใหม่"

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มุ่งศึกษาถึงที่มาและพัฒนาการของกลุ่มทหารอาชีพในฐานะที่เป็นตัวกำหนดบทบาทสำคัญต่อวิถีทางการเมืองและการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทยประเด็นที่ใช้ในการศึกษา คือ กรณีกบฏ ร.ศ.130 ซึ่งเกิดจากการรวมตัวกันของกลุ่มทหารอาชีพเพื่อการทำการต่อต้านระบบและผู้ปกครองที่กลุ่มทหารไทยถือว่าเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศ ผลของการศึกษาพบว่า ในบรรดาองค์กรใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นในสมัยหลังการปฏิรูปประเทศของรัชกาลที่ 5 ทหารอาชีพจะเป็นองค์กรที่ได้รับการพัฒนามากที่สุดทั้งในรูปแบบและความคิด ทั้งยังได้รับการอบรมและปลูกฝังให้ตระหนักถึงภาระสำคัญในการเป็นกลุ่มผู้ปกป้องรักษาและสร้างความเจริญให้กับประเทศชาติ ทหารแบบใหม่จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับประเทศในยุคของการรวมชาติ ทหารกับชาติเป็นของคู่กันเพราะฉะนั้นผลประโยชน์ของประเทศชาติกับผลประโยชน์ของกองทัพจึงเป็นเรื่องที่แยกกันไม่ออก ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ทหารสรุปว่า การพัฒนาประเทศมุ่งที่การพัฒนากองทัพเป็นลำดับแรก ดังนั้นหากผู้ปกครองในยุคใดมีนโยบายที่ขัดกับหลักการดังกล่าวทหารจะทำการต่อต้านทันที กบฏ ร.ศ.130 สะท้อนให้เห็นสภาพความขัดแย้งทางความคิด นโยบายและวิถีปฏิบัติ ระหว่างผู้นำที่ยังยึดในค่านิยมและทัศนคติแบบเก่า กับกลุ่มทหารใหม่ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสถาบันข้าราชการในยุคหลังการปฏิรูปประเทศของรัชกาลที่ 5