การสื่อความหมายในนิตยสารการ์ตูนขายหัวเราะฉบับกระเป๋า

Abstract

ศึกษาวิธีการนำเสนอภาพการ์ตูนของ ขายหัวเราะฉบับกระเป๋า โดยพิจารณาทั้งในด้านของรูปแบบและเนื้อหาโดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพที่นำองค์ประกอบทางด้านวรรณกรรมมาเป็นเกณฑ์ในการวิเคราะห์รูปแบบ และในส่วนของเนื้อหาที่สะท้อนภาพสังคม ได้พิจารณาจากสาระสำคัญของเนื้อหาการ์ตูนโดยรวมว่าได้สะท้อนภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยอย่างไรบ้าง สำหรับการวิเคราะห์ความขบขันที่ผู้อ่านได้รับจากการอ่านภาพการ์ตูนนั้น สามารถอธิบายได้โดยใช้ทฤษฏีเกี่ยวกับการสร้างอารมณ์ขัน ผลการวิจัยสรุปได้ว่า สำหรับรูปแบบในการนำเสนอภาพการ์ตูนของ ขายหัวเราะฉบับกระเป๋า นี้จะประกอบด้วย แก่นเรื่อง โครงเรื่อง ฉาก ตัวละคร การใช้ภาษาในลักษณะบทสนทนา รวมทั้งแหล่งวัตถุดิบเช่นเดียวกับวรรณกรรมประเภทนวนิยาย ละครโทรทัศน์ โดยนำมาเสนอในรูปแบบของภาพการ์ตูนกรอบเดียวจบ และหลายกรอบจบ อันเป็นรูปแบบส่วนที่มีเอกลักษณ์ของภาพการ์ตูนซึ่งแตกต่างไปจากวรรณกรรมประเภทอื่น ภาพการ์ตูนใน “ขายหัวเราะฉบับกระเป๋า” เกิดจากการนำแก่นเรื่อง โครงเรื่อง ฉาก ตัวละคร บทสนทนา และวัตถุดิบที่หามาได้จากแหล่งต่างๆคือ จากชีวิตจริง สื่อมวลชนและจากผู้อ่านมาผสมผสานกันเป็นเหตุการณ์ที่ดำเนินเรื่องราวไปตามกรอบของภาพการ์ตูน ทั้งในรูปแบบที่เป็นกรอบเดียวและหลายกรอบจบ โดยทุกภาพจะมีส่วนประกอบที่ขาดไม่ได้คือ การสอดแทรกความขบขันให้กับเรื่องราวเหล่านั้นด้วยวิธีการสร้างมุขตลกประเภทต่างๆ 7 ประเภท ดังนี้คือ การซ่อนปมหรือการอำพราง การหักมุม การทำเรื่องใหญ่เป็นเรื่องเล็ก ความแตกต่างระหว่างยุคสมัย การใช้ศัพท์เฉพาะวงการ การใช้ลักษณะนิสัยและความเป็นอยู่ สิ่งเกินความจริง สำหรับเนื้อหาที่สะท้อนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยนั้น จากการศึกษาพบว่าผู้เขียนการ์ตูนสะท้อนออกมาจากเนื้อหาและเรื่องราวในสื่อมวลชนประเภทต่างๆ แต่ได้นำมาเสนอในรูปแบบของการล้อเลียน ได้แก่ ข่าวประจำวัน บทเพลง โฆษณา ภาพยนตร์โทรทัศน์ ปัญหาสังคมด้านต่างๆ ตลอดจนถึงตัวละครและอาชีพของตัวละคร ในการนำเสนอนี้ผู้เขียนจะใช้ลักษณะของความทันเวลาและทันเหตุการณ์ แต่บางเรื่องอาจเป็นเรื่องร่วมสมัย ผู้เขียนก็สามารถเลือกนำมาล้อเลียนได้