การเปิดเผยนโยบายการบัญชีในงบการเงิน

Abstract

ในปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีมาตรฐานหรือข้อบังคับเกี่ยวกับการเปิดเผยนโยบายการบัญชีในงบการเงิน แต่ในระยะ 2-3 ปีที่ผ่านมา ธุรกิจบางแห่งได้เริ่มเล็งเห็นความจำเป็นและความสำคัญ ตลอดจนประโยชน์ที่ผู้ใช้งบการเงินจะได้รับจากการเปิดเผยนโยบายการบัญชี จึงได้เริ่มมีการเปิดเผยนโยบายการบัญชีบ้างแล้ว แต่รูปแบบ เนื้อหา และลักษณะของการเปิดเผยคงเป็นไปตามความสะดวก พื้นความรู้ ประสบการณ์ ของผู้เสนองบการเงินแต่ละราย ผลจากการไม่มีมาตรฐานหรือข้อกำหนดที่แน่นอนในการเปิดเผย จึงเป็นปัญหาใหญ่ที่ผู้ใช้งบการเงินต้องใช้ความระมัดระวังและวิจารณญาณเป็นพิเศษในการใช้ข้อมูลประกอบการตัดสินใจ และยังเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ ด้านการลงทุนและการพัฒนาตลาดหลักทรัพย์ในประเทศ วิทยานิพนธ์นี้มุ่งที่จะศึกษาและวิจัยเพื่อให้ได้ข้อเสนอซึ่งอาจถือเป็นมาตรฐานขึ้นต่ำเกี่ยวกับการเปิดเผยนโยบายการบัญชีที่ผู้เสนองบการเงินควรเสนอต่อสาธารณชนโดยทำการศึกษาจากแนวคิด ข้อคิดเห็น ข้อบังคับ และแถลงการณ์ของนักบัญชี และสมาคมวิชาชีพทั้งในประเทศอังกฤษและสหรัฐอเมริกา และได้ทำการศึกษาบทบัญญัติของกฎหมายซึ่งมีผลบังคับใช้อยู่ปัจจุบันในประเทศไทย ตลอดจนแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการเปิดเผยนโยบายการบัญชีที่มีอยู่ในขณะนี้ หลังจากทำการศึกษาและวิเคราะห์แนวทางของนักบัญชี สมาคมวิชาชีพและกฎหมาย แล้วจึงเสนอรูปแบบและข้อมูลขั้นต่ำที่สมควรใช้เป็นมาตรฐานที่ผู้เสนองบการเงินจะใช้เป็นแนวปฏิบัติในการเปิดเผยนโยบายการบัญชีต่อสาธารณชน เพื่อให้ผู้ใช้งบการเงินได้ข้อมูลที่จำเป็นและมีประโยชน์พอสมควร ดังนั้นผู้เขียนจึงเสนอให้ตราเป็นกฎหมาย ระบุถึงเนื้อหาและรูปแบบของนโยบายการบัญชีที่มีผลกระทบกระเทือนต่อฐานะการเงิน การเปลี่ยนแปลงฐานะการเงินและผลการดำเนินงานของกิจการที่ธุรกิจพึงเปิดเผย โดยแสดงไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงินภายใต้หัวข้อ “ สรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญ ” โดยถือเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินด้วย ซึ่งกฎหมายดังกล่าวควรใช้บังคับแก่กิจการที่กระทบกระเทือนต่อความปลอดภัยหรือความผาสุกแห่งสาธารณชนและกิจการที่มีลักษณะเป็นบริษัทมหาชนซึ่งได้จดทะเบียนเป็นบริษัทมหาชนเท่านั้น นอกจากนี้ปรากฏว่าขณะนี้ทางสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีแห่งประเทศไทยได้เริ่มเล็งเห็นถึงความจำเป็นการที่ต้องมีมาตรฐานการเปิดเผยที่เหมือนกันและได้มีการจัดสัมมนาเกี่ยวกับเรื่องนี้และกำลังศึกษาเพื่อหาข้อยุติอยู่ เพื่อจะได้นำผลเสนอต่อหน่วยราชการที่มีอำนาจเกี่ยวข้องพิจารณาตราเป็นกฎหมาย ส่วนผลที่จะได้ใช้เป็นมาตรฐานที่เหมาะสมที่จะนำมาปฏิบัติ และจะให้ข้อมูลที่มีประโยชน์ต่อผู้ใช้งบการเงินมากน้อยเพียงใดเป็นสิ่งที่ผู้ที่จะการวิจัยต่อนั้นจะต้องศึกษาต่อไป