ลักษณะร่วมของเรื่องพระมาลัยในวรรณกรรมพื้นบ้านและพระมาลัยคำหลวง

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาลักษณะร่วมของเรื่องพระมาลัยในวรรณกรรมพื้นบ้านและวรรณคดี ซึ่งจะแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ด้านต่างๆ ของวรรณกรรมพื้นบ้านและวรรณคดีพร้อมทั้งศึกษาวิเคราะห์วิธีการที่วรรณกรรมพื้นบ้านเปลี่ยนแปลงระดับเป็นวรรณคดีและทดลองวิเคราะห์อนุภาคนิทานพื้นบ้านเรื่องพระมาลัยตามดัชนีการแบ่งอนุภาคของสติธทอมป์สัน ซึ่งใช้เป็นเกณฑ์สากลสำหรับวิเคราะห์อนุภาคของนิทานพื้นบ้าน ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลเรื่องพระมาลัยทั้งสำนวนมุขปาฐะสำนวนลายลักษณ์ในบริเวณภาคกลาง โดยใช้ต้นฉบับที่มีผู้ปริวรรตเป็นภาษาไทยไว้แล้ว และต้นฉบับที่วิทยากรบางท่านกรุณาปริวรรตให้เป็นข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย ศึกษาวิเคราะห์ลักษณะความแตกต่างของข้อมูลด้านเนื้อหา รูปแบบการประพันธ์และกลวิธีการแต่ง ตามเกณฑ์การพิจารณาลักษณะงานที่เป็นวรรณคดี ของวรรณคดีสโมสรผลการวิจัยพบว่า ลักษณะร่วมของเรื่องพระมาลัยในวรรณกรรมพื้นบ้านและวรรณคดี คือ ลักษณะร่วมด้านแนวความคิดซึ่งมีพุทธศาสนาเป็นพื้นฐาน ลักษณะร่วมด้านประเพณี และลักษณะร่วมด้านศิลปะ วิธีการที่วรรณกรรมพื้นบ้านยกระดับขึ้นเป็นวรรณคดีนั้นขึ้นกับกลวิธีการประพันธ์ ลักษณะเด่นทางวรรณศิลป์ของสำนวนวรรณคดีคือ ใช้สัมผัสอักษรตลอดเรื่อง ส่วนการนำดัชนีอนุภาคของนิทานของสติธ ทอมป์สัน มาวิเคราะห์อนุภาคของนิทานเรื่องพระมาลัยนั้น พบว่า อนุภาคของเรื่องพระมาลัยสามารถนำมาใช้กับเกณฑ์สากลได้ ข้อเสนอแนะสำหรับผู้ที่สนใจจะศึกษาค้นคว้าเรื่องพระมาลัยเพิ่มเติมคือ การศึกษาเปรียบเทียบข้อมูลเรื่องพระมาลัยในภาคกลาง กับภาคอื่นๆ ศึกษาการแพร่กระจายในแนวคติชนวิทยา หรือศึกษาการใช้สัญญาลักษณ์ในเรื่องพระมาลัยด้วยวิธีการทางจิตวิทยา หรือนำข้อมูลต้นฉบับที่มีอยู่มาปริวรรคเป็นภาษาไทยเพื่อศึกษาด้วยอักขรวิธี นอกจากนี้อาจรวบรวมอนุภาคของนิทานไทย ตามวิธีการของสติธ ทอมป์สัน ซึ่งจะเป็นประโยชน์สำหรับการศึกษาคติชนวิทยาต่อไปในอนาคต