ปัญหาในการดำเนินงานของอุทยานแห่งชาติทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ของประเทศไทย

Abstract

อุทยานแห่งชาติเป็นหน่วยงานของราชการ สังกัดกรมป่าไม้ ให้บริการทางด้านการพักผ่อนหย่อนใจ อันเป็นหน้าที่สำคัญที่รัฐจำเป็นต้องทำ เพื่อเป็นบริการทางสังคมแก่ประชาชน อุทยานแห่งชาติดำเนินงานภายใต้การควบคุมของกองอุทยานแห่งชาติ โดยอุทยานแห่งชาติแต่ละแห่งรับนโยบายและทรัพยากร (คน เงิน วัสดุอุปกรณ์) จากกองอุทยานแห่งชาติมาดำเนินงานและปฏิบัติงานเหมือนเป็นหน่วยงานอิสระในขอบเขตอุทยานแห่งชาติที่รับผิดชอบ ซึ่งจากการศึกษาพบว่า โครงสร้างการจัดสายงานของอุทยานแห่งชาติควรจะมีการปรับปรุงเพื่อให้บรรลุผลตามวัตถุประสงค์ในการดำเนินงานอย่างจริงจังตามความเหมาะสมของอุทยานแห่งชาติแต่ละแห่ง ในการวิจัยนี้ได้ศึกษาปัญหาการดำเนินงานของอุทยานแห่งชาติในภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งประกอบด้วยอุทยานแห่งชาติ 6 แห่งคือ อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติภูพาน อุทยานแห่งชาติภูกระดึง อุทยานแห่งชาติตาดโตน อุทยานแห่งชาติภูเรือ และอุทยานแห่งชาติแก่งตะนะ ศึกษาโดยการใช้แบบสอบถาม สัมภาษณ์ และค้นคว้าจากหนังสือเอกสารต่าง ๆ และแบ่งเป็นปัญหาทางด้านการบริการ ด้านบุคลากร ด้านเครื่องมือเครื่องใช้ในการดำเนินงาน และด้านการปฏิบัติการงาน ด้านบริการมีปัญหาทางคมนาคม สาธารณูปโภค และสิ่งอำนวยความสะดวก ควรมีการปรับปรุงถนนและป้ายบอกทิศทาง ประชาสัมพันธ์เรื่องการประหยัดน้ำใช้ สร้างสุขาให้พอเพียงและปรับปรุงสภาพให้ดีขึ้น ตลอดจนภาชนะทิ้งเศษขยะมูลฝอยควรให้มีเพียงพอ ด้านบุคลากร มีปัญหาเรื่องการขาดแคลนเจ้าหน้าที่และอัตราการหมุนเวียนเข้าออกของลูกจ้างชั่วคราวสูง กองอุทยานแห่งชาติควรมีระเบียบในการเลื่อนขั้นตำแหน่งจากลูกจ้างชั่วคราวเป็นลูกจ้างประจำ และลูกจ้างประจำให้บรรจุเป็นข้าราชการ ตามลำดับ พร้อมทั้งปรับปรุงค่าแรงให้จูงใจด้วย ด้านเครื่องมือเครื่องใช้ในการดำเนินงานปัญหาเรื่องการขาดแคลนเครื่องมือเครื่องใช้ ซึ่งทางกองอุทยานแห่งชาติควรจัดหาเพิ่มเติมตามความสำคัญหรือความจำเป็นของเครื่องมือเครื่องใช้นั้น ๆ ด้านการปฏิบัติงานมีปัญหาเรื่องนักท่องเที่ยวฝ่าฝืนกฎระเบียบของอุทยานแห่งชาติโดยการทำลายทรัพยากรธรรมชาติในเขตอุทยานแห่งชาติ ซึ่งจะต้องเพิ่มการประชาสัมพันธ์เรื่องกฎระเบียบข้อห้ามต่าง ๆ และมีการลงโทษต่อผู้ฝ่าฝืน ส่วนด้านการปฏิบัติงานภายในอุทยานแห่งชาติมีปัญหาที่สำคัญที่สุดเกี่ยวกับราษฎรที่อาศัยอยู่รอบ ๆ อุทยานแห่งชาติบุกรุกเข้ามาถางป่าและทำการเพาะปลูกในเขตอุทยานแห่งชาติ ซึ่งจะต้องแก้ไขปัญหานี้โดยมีระเบียบที่แน่นอนในการปฏิบัติต่อผู้บุกรุกอย่างยุติธรรม วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ได้เสนอแนะแนวทางแก้ไขและปรับปรุงโดยให้กองอุทยานแห่งชาติลำดับความสำคัญของอุทยานแห่งชาติเพื่อให้สามารถจัดสรรทรัพยากรในการดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด ส่วนอุทยานแห่งชาติแต่ละแห่งควรปรับปรุงการวางแผนและการควบคุมทั้งการให้บริการพักผ่อนหย่อนใจและการรักษาทรัพยากรธรรมชาติ ทางด้านการจัดสายงานก็ควรให้สอดคล้องกับความจำเป็นของอุทยานแห่งชาติแต่ละแห่ง โดยให้ความสำคัญกับวัตถุประสงค์ของอุทยานแห่งชาติที่ระบุไว้ทั้งหมด นอกจากนี้ควรปรับปรุงการประสานงานพร้อมกันไปด้วย