การศึกษาเปรียบเทียบหลักคำสอนเรื่องกรรมใน พุทธศาสนา และ ศาสนาฮินดู

Abstract

จุดมุ่งหมายของการศึกษาวิเคราะห์เรื่องนี้ เพื่อเรียนรู้ถึงทรรศนะเรื่องกรรม ซึ่งเป็นหลักคำสอนสำคัญประการหนึ่งของพระพุทธศาสนา และศาสนาฮินดูและเพื่อเปรียบเทียบให้เห็นถึงความคล้ายคลึงกัน และความแตกต่างของหลักคำสอนดังกล่าวในปรัชญาทั้งสองระบบ จากการศึกษาวิเคราะห์ ทำให้พบว่า ในหลักคำสอนของทั้งพระพุทธศาสนาและศาสนาฮินดูนั้น แนวความคิดเรื่องกรรมเป็นความคิดที่สำคัญประการหนึ่ง ซึ่งชี้ให้เห็นถึงอภิปรัชญาของระบบทั้งสอง หลักคำสอนเรื่องกรรมของพุทธปรัชญา และปรัชญาฮินดูเหมือนกันหรือคล้ายคลึงกันมากในหลักใหญ่ๆ แต่แตกต่างกันในรายละเอียด พระพุทธศาสนาและศาสนาฮินดู เห็นพ้องกันว่า กฎแห่งกรรมซึ่งเป็นกฎแห่งเหตุและผล เป็นทั้งกฎธรรมชาติและกฎทางศีลธรรม ในแง่ที่เป็นกฎธรรมชาติกฎนี้ยืนยันว่า ทุกสิ่งทุกอย่างย่อมเกิดขึ้น เป็นไปตามอำนาจของเหตุปัจจัย ในแง่ที่เป็นกฎทางศีลธรรม กฎนี้มีหลักกว้างๆว่า ผลย่อมสอดคล้องกับเหตุ ผู้ทำกรรมดีย่อมได้รับผลดี ผู้ทำกรรมชั่วย่อมได้รับผลชั่ว แต่ในเรื่องที่เกี่ยวกับการกระทำว่าทำอย่างไรจึงจะเรียกว่าเป็นกรรมดี และทำอย่างไรจึงจัดเป็นกรรมชั่วนั้น พระพุทธศาสนากับศาสนาฮินดูมีความเห็นสอดคล้องกันบางส่วน และแตกต่างกันบางส่วน เช่นเรื่องการฆ่าสัตว์โดยเจตนา ซึ่งพุทธศาสนาถือว่า เป็นบาปทุกกรณี แต่ศาสนาฮินดู เห็นว่า ถ้าเป็นกรณีฆ่าสัตว์บูชายัญ ก็ไม่บาป เป็นต้น พระพุทธศาสนาถือว่า กฎแห่งกรรมเป็นกฎที่มีอยู่อย่างอิสระ ไม่ขึ้นกับพระผู้เป็นเจ้าหรือผู้มีอำนาจสูงสุดใดๆ แต่ศาสนาฮินดูถือว่า กฎแห่งกรรมเป็นกฎที่กำหนดขึ้นโดยพระผู้เป็นเจ้า พระองค์จึงเป็นเจ้าแห่งกฎแห่งกรรม พุทธปรัชญาเห็นว่า บุคคลจะเป็นอะไรและอย่างไรขึ้นอยู่กับกรรมหรือการกระทำของตนเอง แต่ปรัชญาฮินดูถือว่า ทุกสิ่งรวมทั้งมนุษย์เกิดจากพรหมัน เพราะฉะนั้น มนุษย์จะเป็นอะไรและอย่างไร นอกจากจะขึ้นอยู่กับกรรมของตนเองแล้ว ยังขึ้นอยู่กับพระผู้เป็นเจ้าด้วย กล่าวโดยสรุป จากการวิจัยเรื่องนี้ ทำให้พบว่า หลักคำสอนเรื่องกรรมเป็นหลักคำสอนที่สำคัญทั้งของพระพุทธศาสนาและศาสนาฮินดู ซึ่งในหลักคำสอนเรื่องนี้ ศาสนาทั้งสองมีความเห็นสอดคล้องกันในหลักใหญ่ๆ แต่แตกต่างกันในรายละเอียดหลายประการ