คุณสมบัติอันพึงประสงค์ของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรจากทัศนะของเกษตรกรในโครงการเกษตรกรรมจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา เป็นที่ทราบกันดีว่าในปัจจุบัน รัฐบาลของเราได้พยายามอย่างเต็มที่ในอันที่จะเร่งรัดการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาชนบท นโยบายเกี่ยวกับการพัฒนาชนบทแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ คือ การพัฒนาสมบูรณ์แบบในพื้นที่เฉพาะแห่ง ประการหนึ่ง และอีกลักษณะหนึ่งได้แก่ การพัฒนาโดยหน่วยงานของรัฐซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงเกี่ยวกับงานด้านนั้น ๆ แม้ว่าความสำเร็จของการพัฒนาจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการก็ตาม แต่ปัจจัยอย่างหนึ่งที่ยอมรับกันก็คือเจ้าหน้าที่ของรัฐบาล ซึ่งมีหน้าที่เกี่ยวข้องกับโครงการนั้น ๆ ว่าเป็นผู้มีส่วนสำคัญต่อความสำเร็จและความล้มเหลวของการพัฒนาชนบท เพื่อลดแนวโน้มของความล้มเหลวนี้ การกำหนดและการเลือกคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ของรัฐ จึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญสูงสุด เราได้พบกันบ่อยครั้งว่า ส่วนใหญ่แล้วคุณสมบัติต่าง ๆ มักได้รับการกำหนดโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐที่มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรง เป็นผู้กำหนดขึ้นฝ่ายเดียวโดยมิได้คำนึงถึงประชาชนที่เป็นเป้าหมาย โครงการวิจัยนี้จึงมีความมุ่งหวังที่จะลดช่องว่างนั้น โดยการแสวงหาในมุมกลับ คือ หาความต้องการของประชาชนที่เป็นเป้าหมายเกี่ยวกับคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร แต่เนื่องจากการวิจัยที่ครอบคลุมทั้งประเทศเป็นสิ่งที่ไม่สามารถจะกระทำได้ในการทำวิทยานิพนธ์ครั้งนี้ จึงเลือกโครงการเกษตรกรรมจอมทองขึ้นมาทำการศึกษาในขั้นแรก วัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาความต้องการของเกษตรกร เกี่ยวกับคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร 2. เพื่อศึกษาระดับความสำคัญของคุณสมบัติแต่ละประเภทของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร 3. เพื่อศึกษาความเข้าใจและการยอมรับของเกษตรกรในความหมายของคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร สมมุติฐานของการวิจัย 1. เกษตรกรต่างเพศกันมีความต้องการเกี่ยวกับคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน 2. เกษตรกรที่มีระดับการศึกษาต่างกัน มีความต้องการเกี่ยวกับคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน 3. เกษตรกรต่างเพศกันให้ความสำคัญต่อคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน 4. เกษตรกรที่มีระดับการศึกษาต่างกัน ให้ความสำคัญต่อคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน 5. เกษตรกรที่มีภูมิลำเนาเดิมต่างกัน มีความต้องการคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน6. เกษตรกรที่มีภูมิลำเนาเดิมต่างกัน ให้ความสำคัญต่อคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรต่างกัน วีดำเนินการวิจัย 1. เลือกกลุ่มประชากรจากเกษตรกรในโครงการเกษตรกรรมจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ 2. สำรวจภาคสนามโดยใช้แบบสอบถาม เพื่อสำรวจความต้องการ ระดับความสำคัญและความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร 3. นำแบบสอบถามที่ได้รับคืนจากประชากรมาเข้ารหัส (coding) แล้วนำไปวิเคราะห์หาความถี่ หาร้อยละ และค่าเฉลี่ย โดยใช้เครื่องคอมพิวเตอร์โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS (statistical package for the social science) ผลการวิจัย ผลจากการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. คุณสมบัติสำคัญ 3 ประการที่เกษตรกรต้องการให้เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรมี คือ การตรงต่อเวลา เป็นลำดับ 1 ความชำนาญในการส่งเสริมการเกษตร เป็นลำดับ 2 และการมีประสบการณ์ด้านการเกษตร เป็นลำดับ 3 2. เกษตรกรต้องการได้เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรที่เป็นเพศชายมากกว่าที่เป็นเพศหญิง 3. เกษตรกรต้องการได้เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร ซึ่งมีอายุระหว่าง 30-34 ปี มากที่สุด 4. เกษตรกรไม่เพ่งเล็งเกี่ยวกับการแต่งกายของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรว่าเป็นสิ่งสำคัญ 5. เกษตรกรให้ความสำคัญต่อคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร ดังนี้ คือ การตรงต่อเวลา เป็นลำดับ 1 การทำงานด้วยความเต็มใจ เป็นลำดับ 2 และการเข้าใจความต้องการของเกษตรกร เป็นลำดับ 3 6. เกษตรกรจำนวนสูงสุดเข้าใจความหมายเกี่ยวกับคุณสมบัติของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร ดังนี้ 1) ความเมตตา หมายถึง การช่วยเหลือ 2) การเข้ากับเกษตรกรได้ หมายถึง การไม่ถือตัว 3) ความสุภาพเรียบร้อย หมายถึง การใช้วาจาสุภาพ 4) การไม่เห็นแก่ตัว หมายถึง การเห็นแก่ส่วนรวม 5) ความยุติธรรม หมายถึง ความเที่ยงตรง 6) การให้อภัย หมายถึง การยกโทษให้แก่ผู้ทำผิด 7) ความเอื้อเฟื้อ หมายถึง การช่วยเหลือ 8) ความร่าเริง หมายถึง การยิ้มแย้ม 9) การสมาคม หมายถึง การเข้ากับคนได้ทุกคน 10) จิตใจเยือกเย็น หมายถึง การมีความคิดรอบคอบ 11) การได้รับการฝึกอบรมด้านการเกษตร หมายถึง การผ่านการปฏิบัติงานด้านการเกษตร 12) ความอดทน หมายถึง การทนต่อความยากลำบาก 13) การมีประสบการณ์ด้านการเกษตร หมายถึง การผ่านการฝึกอบรมด้านการเกษตร 14) การมีความรู้ด้านการส่งเสริมการเกษตร หมายถึง การมีความสามารถในการแนะนำด้านการเกษตร 15) การมีความชำนาญในด้านการส่งเสริมการเกษตร หมายถึง การผ่านงานด้านการเกษตร 16) การมีความเหมาะสมกับตำแหน่งหน้าที่ หมายถึง การมีความรู้ความสามารถ 17) ความฉลาด หมายถึง การรู้ปัญหาของเกษตรกร 18) ความเข้มแข็ง หมายถึง ความอดทน 19) การกล้าตัดสินใจ หมายถึง ความเชื่อมั่น 20) ความกระตือรือร้นในการทำงาน หมายถึง การขยันทำงาน 21) การทำงานด้วยความคล่องแคล่ว หมายถึง การทำงานเร็ว 22) การทำงานด้วยความตั้งใจ หมายถึง การทำงานด้วยความเอาใจใส่ 23) การทำงานด้วยความเต็มใจ หมายถึง การทำงานด้วยความขยัน 24) การเข้าใจความต้องการของเกษตรกร หมายถึง การรู้ความต้องการของเกษตรกร 25) การสนใจแสวงหาความรู้ หมายถึง การค้นคว้าหาความรู้ 26) การรู้วิธีส่งเสริมการเกษตรให้เหมาะสมกับเกษตรกรแต่ละคน หมายถึง การรู้สภาพของพื้นที่ 27) การตรงต่อเวลา หมายถึง การไม่ผิดนัด 28) การไม่ขัดคอ หมายถึง การมีความคิดเห็นตรงกัน การทดสอบสมมุติฐาน จากการศึกษาสรุปได้ว่ายอมรับสมมุติฐานทั้งหมดยกเว้นสมมุติฐานข้อที่ 5 ซึ่งมีคุณสมบัติ 2 ประการที่ไม่เป็นไปตามสมมุติฐาน กล่าวคือ เกษตรกรที่มีภูมิลำเนาต่างกันแต่มีความคิดเห็นเหมือนกัน ในแง่เกี่ยวกับคุณสมบัติด้านการมีประสบการณ์ด้านการเกษตรและการเข้ากันได้กับเกษตรกร