การผลิตและการค้าเมล็ดมะม่วงหิมพานต์

Abstract

ผลิตภัณฑ์จากมะม่วงหิมพานต์สามารถทำรายได้ให้แก่ประเทศต่าง ๆ ที่ปลูกกันอย่างจริงจังเป็นจำนวนมาก ตลาดต่างประเทศโดยเฉพาะในประเทศพัฒนาแล้วซึ่งประชากรมีรายได้ต่อบุคคลสูงมีแนวโน้มที่จะบริโภคเมล็ดมะม่วงหิมพานต์เพิ่มมากขึ้น ในปี 2519 อินเดียซึ่งเป็นประเทศผู้นำในการผลิตผลิตภัณฑ์จากมะม่วงหิมพานต์สามารถส่งเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือกออกจำหน่ายต่างประเทศประมาณ 56,000 ตัน มีมูลค่าประมาณ 2,325 ล้านบาท และส่งน้ำมันจากเปลือกเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ออกจำหน่ายต่างประเทศประมาณ 5,055 ตัน มีมูลค่าประมาณ 29 ล้านบาท การศึกษาเกี่ยวกับการผลิตและการค้ามะม่วงหิมพานต์ กระทำโดยรวบรวมข้อมูลจากเอกสารต่าง ๆ สอบถามผู้ผลิตเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือกและจากการสังเกตการณ์ระหว่างการสำรวจภาคสนามที่จังหวัดภูเก็ต แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้มาคำนวณต้นทุนและรายได้จากการปลูกมะม่วงหิมพานต์เปรียบเทียบกับต้นทุนและรายได้จากการปลูกพืชชนิดอื่น ได้แก่ ยางพารา มะพร้าว และ ปาล์มน้ำมัน คำนวณต้นทุนและรายได้จากการกะเทาะเปลือกมะม่วงหิมพานต์รวมทั้งวิเคราะห์หาอัตราผลตอบแทนจากการลงทุน นอกจากนี้ยังศึกษาถึงโอกาสและปัญหาการลงทุนเกี่ยวกับมะม่วงหิมพานต์ทั้งด้านเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม ซึ่งการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาขั้นเริ่มต้นเพื่อเป็นแนวทางสำหรับการศึกษารายละเอียดในขั้นต่อไป เนื่องจากทางราชการและเอกชนยังไม่มีการรวบรวมข้อมูลตัวเลขสถิติหรือการทดลองต่าง ๆ มากพอที่จะศึกษาให้ละเอียดได้ ผลจากการศึกษาปรากฏว่า มะม่วงหิมพานต์เป็นต้นไม้ยืนต้นทนความแห้งแล้งได้เป็นอย่างดีสมารถปลูกได้ในดินทุกประเภทที่มีการระบายน้ำดี และจะเริ่มให้ผลผลิตเมื่ออายุประมาณ 3 – 5 ปี ค่าใช้จ่ายในการปลูกมะม่วงหิมพานต์จะสูงในปีแรกเท่านั้น ต้นทุนการปลูกมะม่วงหิมพานต์เฉลี่ยต่อไร่ต่อปีประมาณ 495 บาท และรายได้เฉลี่ยต่อไร่ต่อปีประมาณ 1,405 บาท ซึ่งจะได้กำไรเฉลี่ยต่อไร่ต่อปีประมาณ 910 บาท ส่วนต้นทุนการผลิตเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือก (เมล็ดคู่) ประมาณกิโลกรัมละ 57 บาท ขายได้กิโลกรัมละ 85 บาท และยังมีผลิตภัณฑ์พลอยได้เมล็ดซีกและเมล็ดหัก อัตราผลตอบแทนที่แท้จริงสำหรับการผลิตเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือกประมาณ 19.41% จะเห็นได้ว่าผลตอบแทนจากการปลูกมะม่วงหิมพานต์และกะเทาะเปลือกเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ค่อนข้างสูง นอกจากนี้ราคาเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ดิบและเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือกมีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อย ๆ ในประเทศไทยมีการปลูกมะม่วงหิมพานต์มานานแล้ว และในขณะนี้ได้มีอุตสาหกรรมกะเทาะเปลือกเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ในระดับครัวเรือน และระดับอุตสาหกรรมขนาดย่อมเกิดขึ้นบ้างแล้ว แต่ยังไม่มีการสกัดน้ำมันจากเปลือกเมล็ดมะม่วงหิมพานต์ จะเห็นได้ว่าประเทศไทยยังมีที่ดินอีกเป็นจำนวนมากที่ถูกทิ้งไว้รกร้างว่างเปล่า และพื้นที่บางแห่งจะมีสภาพดินไม่อุดมสมบูรณ์ หรือแห้งแล้งเกินกว่าจะปลูกพืชชนิดอื่นได้ ถ้ามีการส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกมะม่วงหิมพานต์ในที่ดินดังกล่าว พร้อมทั้งปรับปรุงอุตสาหกรรมผลิตเมล็ดมะม่วงหิมพานต์กะเทาะเปลือกให้ก้าวหน้าทันสมัยขึ้นและหาแนวทางส่งออก จะเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรในท้องที่แห้งแล้งและรักษาดุลการค้า การชะระเงินระหว่างประเทศได้มาก อย่างไรก็ตามเมื่อตลาดขยายกว้างออกไป ย่อมเกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา เช่น ปัญหาการผลิต การจำหน่าย เป็นต้น การแก้ไขอาจทำได้โดยการจัดตั้ง ศูนย์ หรือสหกรณ์ เพื่อทำหน้าที่เป็นตัวแทนในการแก้ปัญหา วางแผนการผลิตและการจำหน่ายให้มีประสิทธิภาพ ช่วยแนะนำเกี่ยวกับเทคนิคการผลิต นอกจากนี้รัฐบาลสามารถสนับสนุนโดยให้ความช่วยเหลือค้นคว้าทดลองหาพันธ์ที่ให้ผลผลิตสูงเหมาะสมกับดินฟ้าอากาศในประเทศไทย แนะนำเทคนิคการเพาะปลูกและบำรุงรักษา จัดหาแหล่งเงินทุนระยะยาวให้เกษตรกรกู้มาลงทุน เมื่อตลาดมั่นคงรัฐบาลก็อาจให้ความช่วยเหลือในการส่งออก ในอนาคตมะม่วงหิมพานต์ก็จะเป็นพืชเศรษฐกิจของประเทศได้ในที่สุด