การศึกษาระบบการจัดการและการดำเนินงาน ของบริษัทเดินเรือกับการพัฒนาพาณิชยนาวีไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงการจัดการและการดำเนินงานโดยทั่วไปของธุรกิจเดินเรือ โดยที่กิจการขนส่งทางทะเล หรือกิจการเดินเรือระหว่างประเทศของไทย มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศเป็นอย่างยิ่ง เพราะนอกจากจะเป็นการส่งเสริมในด้านการส่งออกแล้ว ยังเป็นการประหยัดและได้มาซึ่งเงินตราต่างประเทศ การศึกษา จะศึกษาถึงสภาพการณ์ของการขนส่งทางทะเลของประเทศไทยในปัจจุบันกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ที่ตั้งเป้าหมายไว้ว่าจะขยายกองเรือเพิ่มขึ้นอีก 358,000 เดทเวทตัน โดยขยายในเส้นทางเดิม ได้แก่เส้นทางญี่ปุ่น ประเทศสมาชิกอาเซียน ฮ่องกง เปิดเส้นทางเดินเรือสายใหม่ในเส้นทางสหรัฐอเมริกาและออสเตรเลีย และเปิดบริการเรือฟีดเดอร์ (Feeder Service) ในเส้นทางกรุงเทพฯ-ฮ่องกง และกรุงเทพฯ-สิงคโปร์ กับอุปสรรคของบริษัทเดินเรือไทยที่จะบรรลุเป้าหมายตามแผนนี้ ในแง่ของการจัดการของบริษัทเกี่ยวกับการวางแผน การตลาด การเงิน โดยมีสมมุติฐานว่า “การจัดการของบริษัทเดินเรือ เช่นในเรื่องเทคนิคการบริหาร ประสบการณ์ของผู้บริหาร ความช่วยเหลือจากฝ่ายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งในด้านการเงิน และการส่งเสริมการลงทุนที่เป็นอยู่ขณะนี้ จะไม่มีปัญหาต่อการพัฒนาพาณิชยนาวี ให้บรรลุเป้าหมายตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ที่ตั้งเป้าหมายว่าจะขยายกองเรือพาณิชย์เพิ่มขึ้นอีก 358,000 เดทเวทตัน” จากการศึกษาพบว่า การบริการขนส่งสินค้าทางทะเลของประเทศไทย ยังอยู่ในขอบเขตอันจำกัด เพราะกองเรือพาณิชย์ของไทยมีขนาดเล็ก คิดเป็นอัตราส่วนร้อยละ 3.5 เมื่อเปรียบเทียบกับกองเรือพาณิชย์ของประเทศสมาชิกอาเซียน และมีอายุการใช้งานมาก การจัดการของบริษัทต่างๆ ยังอยู่ในรูปครอบครัว ขาดการวางแผนในระยะยาว บริษัทที่มีโครงการที่จะขยายเรือออกไปตามแผนพัฒนาฯฉบับที่ 5 คือ บริษัทไทยเดินเรือทะเล จำกัด การจัดองค์การก็ไม่แน่ชัด บริษัทที่มีการทำการวิเคราะห์งานมีเพียงบริษัทเดียว คือบริษัทไทยเดินเรือทะเล จำกัด การบริหารส่วนใหญ่ยังเป็นแบบรวมอำนาจ คือมีเพียงกลุ่มผู้บริหารระดับสูงกลุ่มเดียวที่ตัดสินใจในปัญหาเกือบทุกเรื่องทั้งนี้เพราะองค์การยังมีขนาดเล็ก ทางด้านการจัดการทางตลาดก็ยังไม่สามารถใช้เรือให้เต็มประสิทธิภาพ มีเที่ยวเรือเปล่ากลับมาเสมอ สินค้าที่บรรทุกในแต่ละเที่ยวทำการก็บรรทุกไม่เต็มระวางเรือ องค์บุคคลที่มีอยู่ทั้งบนบกและในทะเล ยังขาดความเชี่ยวชาญทางด้านนี้ และพบว่ากองเรือที่เพิ่มขึ้น จะเป็นการเพิ่มด้านปริมาณ ลักษณะของเรือที่เพิ่มขึ้นเป็นเรือขนาดเล็ก อายุการใช้งานมาก ส่วนใหญ่เป็นเรือสินค้าชนิดแห้ง และวิ่งในเส้นทางอาเซียนและตะวันออกไกล ซึ่งได้แก่ ญี่ปุ่น ไต้หวัน และฮ่องกง จะเป็นการเพิ่มด้านปริมาณ ลักษณะการลงทุนเป็นของผู้ประกอบการรายย่อย เป็นการมุ่งหาผลประโยชน์ในระยะสั้น และมุ่งประกอบธุรกิจในย่านกลุ่มประเทศอาเซียนเท่านั้น สำหรับแนวโน้มของกิจการในระยะนี้ยังคงใช้เรือที่ใช้แล้ว ซึ่งเป็นเรือที่ใช้ระบบการขนส่งโดยวิธีธรรมดา และมีการนำเอาระบบคอนเทนเนอร์ มาปรับใช้ด้วย โดยจะมีลักษณะการให้บริการแบบกึ่งตู้สินค้า พาณิชยนาวีไทย จะพัฒนาเจริญก้าวหน้าได้ นอกจากปัญหาต่างๆ ได้รับการแก้ไขแล้ว ยังต้องอาศัยความร่วมมือประสานงานกันของทั้ง 3 ฝ่าย คือ ฝ่ายรัฐบาล ฝ่ายเจ้าของเรือ และฝ่ายพ่อค้าผู้ใช้บริการเรือ ลำพังเพียงเจ้าของเรือฝ่ายเดียว จะไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ รัฐบาลต้องเข้ามามีบทบาทและดำเนินการช่วยเหลือโดยเร่งด่วน ทั้งนี้เพื่อให้การขนส่งทางทะเลของประเทศเจริญยิ่งขึ้น อันจะเป็นประโยชน์ต่อเศรษฐกิจของประเทศในอนาคต