แนวทางการอนุรักษ์และพัฒนาสำหรับชุมชนปากคลองวัดประดู่ จังหวัดราชบุรี

Abstract

การศึกษาแนวทางในการอนุรักษ์เชิงพัฒนา กรณีศึกษาชุมชนปากคลองวัดประดู่จังหวัดราชบุรี มีวัตถุประสงค์ จะศึกษาถึงกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์เชิงพัฒนา ตั้งแต่ในกระบวนการศึกษาลักษณะทางกายภาพโดยใช้ วิธีการสัมภาษณ์และสำรวจพื้นที่ที่มีการใช้งานในอดีตและสภาพปัจจุบันตลอดจนการศึกษาสภาพปัญหาของพื้นที่ภายในชุมชน ซึ่งเป็นการกำหนดโดยคนภายในชุมชนเพื่อให้ได้แนวทางในการอนุรักษ์ในการศึกษาพื้นที่ประชาชนจะเข้ามามีส่วนร่วมตั้งแต่กระบวนการสืบค้นคุณค่าของชุมชน พร้อมทั้งการสำรวจพื้นที่ตามหลักเกณฑ์ และในกระบวนการกำหนดปัญหาด้วยคนในชุมชน ทำให้เจ้าใจถึงความต้องการและทัศนคติของคนในพื้นที่ ซึ่งจะมีส่วนในการวิเคราะห์ปัญหาที่จะส่งผลต่อพื้นที่ประวัติศาสตร์ และสรุปเป็นแนวทางการดำเนินการทั้งในส่วนพื้นที่สาธารณะสถาปัตยกรรมและการส่งเสริมคุณค่าด้านความหมายของชุมชนซึ่งขั้นตอนการตรวจสอบแผนในการอนุรักษ์ การร่วมดำเนินการและการประเมินผล จะไม่ปรากฏในขั้นตอนของกระบวนการเพื่อประกอบการศึกษา จากการศึกษาพบว่า ตำแหน่งที่ตั้งของชุมชนก็เป็นผลมาจากการเชื่อมโยง พื้นที่ด้วยโครงข่ายของการสัญจรทางน้ำ จะมีความสัมพันธ์กับที่ตั้งของชุมชนตลาดน้ำและชุมชนโบราณ แห่งอื่นเช่น ตลาดอัมพวา ตลาดบางนกแขวก ตลาดดำเนินสะดวก ในสวนของเรือนแถวไม้ริมน้ำซึ่งเป็นย่านการค้าในอดีต เป็นบริเวณที่มีชาวจีนแต้จิ๋ว ทำการค้าขายและอยู่อาศัยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แสดงออกในด้านการวางแปลนของอาคารเรือนแถวไม้จะมีลักษณะร่วมกันของเรือนทุกหลัง คือ ห้องโถงหรือพื้นที่ ที่ตั้งแท่นบูชาบรรพบุรุษ(เกซิ่น) ที่หันหน้าออกสู่ด้านหน้าอาคาร และการใช้พื้นที่ร่วมกันของทางเดินส่วนกลางที่เป็นทั้งทางเดินสาธารณะและสถานที่พักผ่อนของคนในชุมชน ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของเรือนแถวในพื้นที่ศึกษา โดยเสนอแนะแนวทางในการอนุรักษ์ด้วยการเชื่อมโยงพื้นที่ตลาดน้ำโบราณแห่งอื่นๆ ด้วยการท่องเที่ยวทางน้ำ ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ลักษณะทางกายภาพของเรือนแถวริมน้ำ และการควบคุมการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน ปัญหาด้านการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนา คือ การขาดองค์กรชุมชนสำหรับพื้นที่ที่มีศักยภาพทางวัฒนธรรมซึ่งควรประกอบด้วยคณะกรรมการที่มาจากบุคคลหลากหลายอาชีพ ตัวแทนจากผู้มีความรู้และความเข้าใจวิถีชีวิตและกิจกรรมในอดีต ตัวแทนจากหน่วยงาท้องถิ่น ตัวแทนจากองค์กรชุมชนที่จัดตั้งโดยเทศบาลตำบลและตัวแทนจากสถานศึกษาในพื้นที่ โดยมีสถาปนิกหรือนักวิชาการที่มีความเข้าใจในการอนุรักษ์ด้านวัฒนธรรมของชุมชน เป็นผู้ประสานงานและดำเนินการ