ผลของการมีส่วนร่วมในกลุ่มช่วยเหลือตนเองต่อภาพลักษณ์ของผู้ป่วย ภายหลังการตัดเต้านมออก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง เพื่อศึกษาผลของการมีส่วนร่วมในกลุ่มช่วยเหลือตนเองต่อภาพลักษณ์ของผู้ป่วยภายหลังการตัดเต้านมออก ตัวอย่างประชากร คือผู้ป่วยหญิง โรคมะเร็งเต้านมภายหลังการผ่าตัดนมข้างใดข้างหนึ่งออก ณ สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ในระยะหลังผ่าตัดตั้งแต่ 2 วันขึ้นไป ที่มีความสมัครใจเข้าร่วมเป็นสมาชิกกลุ่มช่วยเหลือตนเอง และมีส่วนร่วมในกลุ่มอย่างน้อย 5 ครั้ง ภายในระยะเวลา เดือนหลังผ่าตัดจำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชุด คือ ชุดที่ 1 แบบวัดภาพลักษณ์ของผู้ป่วยภายหลังการตัดเต้านมออก เป็นแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ และทดสอบความเที่ยงโดยใช้สูตรสัมประสิทธิ์แอลฟา ได้ค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.91 ชุดที่ 2 แบบวิเคราะห์ปฏิกิริยาสัมพันธ์ในกลุ่มช่วยเหลือตนเองสำหรับผู้ป่วยภายหลังการตัดเต้านมออก ซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้นผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ และทดสอบความเที่ยงโดยวิธีการหาดัชนีของความสอดคล้องของสก๊อต 3 ครั้ง ได้ค่าความเที่ยง เท่ากับ 0.72,0.70 และ 0.74 ตามลำดับ และหาความเที่ยงภายในจากสูตรการหาค่าสัมประสิทธิ์ของความคงที่ของเพียร์สันได้ค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.86 รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของผู้ป่วยภายหลังการตัดเต้านมออกระยะก่อนการเข้ากลุ่ม และระยะหลังการเข้ากลุ่มช่วยเหลือตนเอง อีกครั้งหนึ่งด้วยแบบสัมภาษณ์ชุดเดิม ทุกครั้งที่จัดกลุ่มช่วยเหลือตนเองผู้วิจัยทำหน้าที่เป็นผู้นำกลุ่มและทำการบันทึกเสียงการสนทนาของสมาชิกขณะเข้ากลุ่ม แล้วทำการวิเคราะห์ปฏิบัติกริยาสัมพันธ์ในกลุ่มทันทีจากการจัดกลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูล โดยการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบค่าที ( t-test) ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และค่าร้อยละ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ผู้ป่วยระยะหลังผ่าตัดนมออก 2 เดือน ที่มีส่วนร่วมในกลุ่มช่วยเหลือตนเองมีภาพลักษณ์ต่อตนเองในทางบวกมากกว่าระยะก่อนการเข้าร่วมกลุ่มช่วยเหลือตนเอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2. ความสัมพันธ์ระหว่างคะแนนการมีส่วนร่วมในกลุ่มช่วยเหลือตนเอง กับคะแนนการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์ของผู้ป่วยภายหลังการตัดเต้านมออกมีความสัมพันธ์ในทางบอก 3. เปรียบเทียบลักษณะการมีส่วนร่วมหรือการมีปฏิกริยาสัมพันธ์ในกลุ่มช่วยเหลือตนเอง พบว่า มีปฏิกิริยาสัมพันธ์ในส่วนที่มุ่งงานของกลุ่มมากกว่าส่วนที่สนับสนุนการดำเนินงานของกลุ่ม 4. เนื้อหาที่ผู้ป่วยให้ความสนใจมากที่สุด คือ เนื้อหาเกี่ยวกับ โรค การรักษาการปฏิบัติตัวขณะรับการรักษา เนื้อหาที่ผู้ป่วยให้ความสนใจรองลงมา คือ เนื้อหาเกี่ยวกับความคิดความรู้สึกของผู้ป่วยที่มีต่อโรค การรักษา และผลกระทบของการรักษา และเนื้อหารที่ผู้ป่วยให้ความสนใจน้อยที่สุด คือ เนื้อหาด้านเพศสัมพันธ์