พระประวัติและพระกรณียกิจของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

Abstract

วิทยานิพนธ์ เรื่อง “พระประวัติและพระกรณียกิจของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ” เป็นการเสนอพระประวัติและงานของพระองค์ท่านตามหลักของการวิจัย การเสนอเรื่องเริ่มตั้งแต่ พ.ศ.2405 ซึ่งเป็นปีที่พระองค์ท่านทรงสมภพ จนถึง พ.ศ.2486 อันเป็นปีที่สิ้นพระชนม์นับว่าเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน ประกอบกับพระองค์ท่านได้ทรงบำเพ็บพระกรณียกิจไว้นานัปการ วิทยานิพนธ์เรื่องนี้จึงมีขอบเขตแห่งการศึกษาและการเสนอเรื่องอย่างกว้างขวาง และเพื่อที่จะแสดงให้เห็นถึงพระอัจฉริยภาพของพระองค์ในฐานะที่ทรงเป็นบุคคลสำคัญผู้หนึ่งของโลก ผู้เขียนจึงต้องกล่าวถึงพระประวัติและพระกรณียกิจของพระองค์ท่านอย่างละเอียดที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทั้งพระกรณียกิจทางการทหาร การศึกษา การปกครอง การอักษรศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี ซึ่งล้วนเป็นพระกรณียกิจที่เด่นของพระองค์ท่าน ทั้งยังนำมาซึ่งความเจริญและคุณประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติทั้งสิ้น ส่วนพระกรณียกิจทางด้านงานมหาดไทย ซึ่งแม้จะเป็นงานใหญ่ที่พระองค์ท่านได้ทรงปฎิบัติไว้มาก ได้มีผู้รู้ท่านอื่นเขียนไว้แล้วอย่างละเอียด ผู้เขียนวิทยานิพนธ์เรื่องนี้จึงขอกล่าวถึงงานของพระองค์ท่าน ฝ่ายมหาดไทยนี้แต่โดยสรุปเท่านั้น.