โครงสร้างตลาดของอุตสาหกรรมถุงยางอนามัย และผลกระทบต่อการใช้ในประเทศไทย

Abstract

ศึกษาลักษณะโครงสร้างตลาด พฤติกรรมการแข่งขันด้านราคาและไม่ใช่ราคา ระหว่างปี พ.ศ. 2541-2546 โดยวิเคราะห์เชิงปริมาณ คือการคำนวณค่าการกระจุกตัวโดยใช้อัตราส่วนการกระจุกตัว (CR) ดัชนี Herfindahl Summary Index (HSI) และดัชนี Comprehensive Concentration Index (CCI) และวิเคราะห์เชิงพรรณนา นอกจากนี้ได้ศึกษาผลกระทบของโครงสร้างตลาดต่อการใช้ถุงยางอนามัย โดยศึกษาภาพรวมทั้งประเทศ ใช้แบบจำลองทางเศรษฐมิติ อาศัยข้อมูล Panel Data ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534-2546 โดยใช้วิธีการประมาณสมการ Pooled Least Square ผลการศึกษาโครงสร้างตลาดและพฤติกรรมการแข่งขันพบว่า อุตสาหกรรมถุงยางอนามัยมีโครงสร้างตลาดแบบผู้ขายน้อยรายแบบ Differentiated Oligopoly เนื่องจากมีระดับการกระจุกตัวในอุตสาหกรรมสูง มีอุปสรรคในการเข้าสู่ตลาดหลายประการ เช่น ความต้องการใช้เงินทุน อุปสรรคด้านกฎหมาย เป็นต้น ในอุตสาหกรรมนี้ไม่นิยมแข่งขันทางด้านราคา แต่จะใช้การแข่งขันที่ไม่ใช่ราคามากกว่า โดยเฉพาะการโฆษณา การส่งเสริมการขายรวมถึงการทำให้ผลิตภัณฑ์มีความหลากหลาย ผลการศึกษาผลกระทบของโครงสร้างตลาดต่อการใช้ถุงยางอนามัยในประเทศไทยพบว่า การทำให้ผลิตภัณฑ์มีความหลากหลายของผู้ผลิตในอุตสาหกรรมถุงยางอนามัย ซึ่งมีลักษณะโครงสร้างตลาดแบบผู้ขายน้อยราย มีผลกระทบในทางบวกต่อการใช้ถุงยางอนามัยของชายนักเที่ยว นอกจากนี้การระบาดของโรคเอดส์ และประชากรวัยหนุ่มสาวอายุ 15-29 ปี มีผลกระทบในทางบวกต่อการใช้ถุงยางอนามัยของชายนักเที่ยวเช่นกัน