นาคในวรรณคดีสันสกฤตและบาลี

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้เป็นผลงานวิจัย เรื่องนาคในวรรณคดีสันสกฤตและบาลีเป็นการรวบรวมศึกษาและวิเคราะห์เรื่องนาคในแง่ต่างๆ จากวรรณคดีสันสกฤต เช่น มหาภารตะ รามายณะ คัมภีร์ปุราณะฉบับต่างๆ กถาสริตสาคร และจากวรรณคดีบาลี ได้แก่ พระไตรปิฎก และชาตกัฏฐกถา เป็นต้น เนื้อหาของวิทยานิพนธ์แบ่งออกเป็น ๕ บท บทแรกเป็นบทนำ กล่าวถึงความเป็นมาของปัญหา ตลอดจนถึงดำเนินการวิจัย บทที่ ๒ ว่าด้วยความหมายของคำว่า “นาค” โดยเฉพาะในแง่ที่หมายถึงงู และลักษณะของนาคที่เป็นงูในวรรณคดีสันสกฤตและบาลี บทที่ ๓ ว่าด้วยเรื่องของนาคที่ปรากฏในวรรณคดีสันสกฤตทั้งในมหากาพย์และวรรณคดีประเภทนิพาน บทที่ ๔ เรื่องของนาคที่ปรากฏในวรรณคดีพุทธศาสนา ซึ่งได้แยกกล่าวออกเป็นสองทางคือ เรื่องนาคกับพระพุทธเจ้า กับ นาคในวรรณคดีชาดก บทที่ ๕ เป็นข้อสรุปและข้อเสนอแนะ ผลของการวิจัยทำให้ทราบถึงลักษณะของนาคในด้านต่างๆคือ กำเนิด ที่อยู่ รูปร่าง อุปนิสัย และอำนาจ และได้ทราบถึงเรื่องราวของนาคที่มีปรากฏในวรรณคดีสันสกฤตและบาลีอย่างละเอียดพิสดาร อันจะทำให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ ในการศึกษาวรรณคดีของสันสกฤต บาลี และไทย ตลอดจนความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างไทยกับอินเดียได้แจ่มแจ้งชัดเจนและกว้างขวางยิ่งขึ้น