การลุกไหม้ได้เองของถ่านหินไทย

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาการลุกไหม้ได้เองของถ่านหินแหล่งต่างๆ ในประเทศไทย 7 แหล่งจาก 4 จังหวัดร่วม 11 ตัวอย่าง ทำการทดลองหาแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองของถ่านหินโดยวิธีต่างกัน 3 วิธีได้แก่ การดูดซึมก๊าซออกซิเจน ออกซิเดชันแบบเปียก และผลต่างทางความร้อน ผลการทดลองพบว่า ตัวอย่างถ่านหินทั้งหมดเป็นศักดิ์ซับบิทูมินัสและมีแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองแตกต่างกัน สามารถแบ่งตัวอย่างถ่านหินได้เป็น 3 กลุ่ม คือถ่านหินที่มีแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองสูง ปานกลาง และต่ำ โดยวิธีวัดการดูดซึมก๊าชออกซิเจนถ่านหินมีอัตราการดูดซึม ก๊าชออกซิเจน 5 ชั่วโมงแรกของการทดลองเท่ากับ 30-54, 15-23 และ 9-15 มิลลิลิตรต่อ ชั่วโมงต่อ 100 กรัมถ่านหินตามลำดับ ส่วนวิธีออกซิเดชันแบบเปียกซึ่งใช้เวลาเข้าสู่ศูนย์ มิลลิโวลต์เป็นเกณฑ์ตัดสิน พบว่าถ่านหินที่มีแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองสูงปานกลางและต่ำใช้เวลาน้อยกว่า 90, 90-130 และมากกว่า 130 นาทีตามลำดับ และผลการทดลองโดยวิธีผลต่างทางความร้อนพบว่าถ่านหินที่มีแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองสูง ปานกลางและต่ำ มีเทอร์โมแกรมตัดแกนอุณหภูมิที่ 135, 160 และ 180 องศาเซลเซียส นอกจากนี้ยังพบว่าถ่านหินที่อยู่ในกองเก็บนานมีแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองลดลงและถ่านหินใหม่มีโอกาสลุกติดไฟง่ายกว่าถ่านหินที่กองเก็บไว้ เนื่องจากถ่านหินที่กองเก็บไว้พื้นที่ผิวที่ว่องไวในการเกิดออกซิเดชันบางส่วนถูกทำลาย ไป ทั้งนี้สาเหตุที่ทำให้ถ่านหินเกิดการลุกไหม้ได้ เองมาจากปฏิกิริยาออกซิเดชันซึ่ง เป็นปฏิกิริยา คายความร้อน ถ้าหากความร้อนที่เกิดขึ้นไม่สามารถระบายออกได้และเกิดการสะสมจะทำให้ แนวโน้มการเกิดการลุกไหม้ได้เองของถ่านหินสูงขึ้น การทดลองหาแนวโน้มการลุกไหม้ได้เองทั้ง 3 วิธีได้ผลเหมือนกัน ฉะนั้นจึงสามารถ เลือกใช้แค่ละวิธีได้ตามความเหมาะสมประโยชนที่ได้รับทำให้ทราบข้อมูลที่เป็นสาเหตุทำให้ เกิดการลุกไหม้ได้เองของถ่านหินและใช้เป็นพื้นฐานในการศึกษาต่อไป