การวิเคราะห์รายการสนทนาปัญหาบ้านเมือง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เข้าใจถึงบทบาทและหน้าที่ของรายการสนทนาปัญหาบ้านเมืองตลอดจนให้เห็นถึงแนวทางและวิธีการที่ชนชั้นนำที่ผูกขาดกิจกรรมทางการเมืองใช้รายการนี้เป็นเครื่องมือในการแสวงหาผลประโยชน์ และอธิบายการกระทำของตนว่าเหมาะสมและถูกต้องแล้วอย่างไร ผลการวิจัยพบว่ารายการสนทนาปัญหาบ้านเมือง แม้ว่าจะได้มีการปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงรูปแบบและวิธีการนำเสนอให้มีสีสันและน่าเชื่อถือมากขึ้นด้วยการใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อแสดงให้เห็นถึงความเป็นกลางและเป็นรายการของคนทุกกลุ่ม ประกอบกับรูปแบบและเนื้อหาที่นำเสนอก็ดูเหมือนจะมีวัตถุประสงค์เพื่อมวลชนไม่ว่าจะเป็นวันเวลา และสถานีออกอากาศที่เอื้ออำนวย แต่รายการนี้กลับไม่ได้ให้อะไรแก่ประชาชนเท่าใดนักเมื่อเทียบกับผลประโยชน์ที่ชนชั้นนำจัดสรรแบ่งปันกันเอง เพราะรายการนี้ไม่ได้นำเสนอเนื้อหาอย่างเจาะลึก หรือช่วยให้เกิดการพัฒนาความคิดทางการเมือง เนื้อหาส่วนใหญ่เป็นเรื่องของการประชาสัมพันธ์ผลงานและการแก้ไขภาพพจน์ของรัฐบาลต่อปัญหาในเรื่องต่าง ๆ บทบาทของรายการจึงมีอยู่ในขอบเขต 4 ประเด็นหลักคือ การให้ข้อมูลข่าวสารของรัฐบาล การโน้มน้าวชักจูงใจ การเผยแพร่และปลูกฝังอุดมการณ์และการควบคุมสังคมเพื่อสร้างความชอบธรรมให้แก่ผู้ปกครองประเทศ อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณากระบวนการสื่อสารของรายการสนทนาปัญหาบ้านเมืองโดยรวมแล้วพบว่าทหารเป็นกลุ่มที่ได้รับประโยชน์จากรายการนี้มากที่สุดโดยการเสนอภาพลักษณ์ที่เป็นกลางไม่แทรกแซงการเมือง เทิดทูนและรักษาไว้ซึ่งสถาบันหลักของชาติ อีกทั้งสามารถแสดงให้รัฐบาลเห็นถึงพลังจากการเป็นเจ้าของสื่อในการที่จะสนับสนุน หรือไม่สนับสนุนรัฐบาลเมื่อใดก็ได้ ในขณะที่ฝ่ายรัฐบาลไม่ได้ประโยชน์อะไรที่เห็นเด่นชัดเนื่องจากข้อจำกัด และกรอบในการจัดรายการตลอดจนประสิทธิภาพการสื่อสารและเนื้อหาที่ไม่เอื้ออำนวย