ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะท้องผูกในเด็กอายุน้อยกว่า 1 ปี ที่คลินิกเด็กดี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะหาความชุกของภาวะท้องผูกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะท้องผูก ในเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 1 ปี รูปแบบของการศึกษาเป็นการศึกษาเชิงพรรณนา ณ ระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง (Period cross sectional descriptive study) เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม สัมภาษณ์มารดาหรือผู้ปกครองของเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 1 ปีที่มาตรวจที่คลินิกเด็กดี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ระหว่างเดือนเมษายนถึงพฤศจิกายน 2539 นำข้อมูลที่ได้นั้นมาวิเคราะห์ทางสถิติ ผลการศึกษา ได้สัมภาษณ์มารดาหรือผู้ปกครองของเด็กจำนวน 288 คน เด็กส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วงแรกเกิดถึง 6 เดือน ส่วนใหญ่เป็นเด็กที่คลอดที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ คลอดโดยวิธีปกติ ครบกำหนด และมีน้ำหนักแรกคลอดอยู่ในเกณฑ์ปกติ บิดามารดาของเด็กส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้าง และมีรายได้เฉลี่ยประมาณ 10,000 บาทต่อเดือน เด็กส่วนใหญ่ (ร้อยละ 56.2) มีลักษณะอุจจาระอยู่ในเกณฑ์ปกติ มี 12 คนที่มีลักษณะอุจจาระแข็งมาก มีอาการเบ่งมากกว่าปกติเวลาถ่ายและมีเลือดออกร่วมด้วย ความชุกของภาวะท้องผูกในการศึกษานี้เท่ากับร้อยละ 4.2 เด็กส่วนใหญ่ถ่ายอุจจาระเฉลี่ยวันละครั้ง เป็นเด็กที่เคยได้รับนมมารดามา พบว่าเด็กที่มีภาวะท้องผูกจะได้รับนมผสมโดยเฉลี่ยต่อวันน้อยครั้งกว่าและได้รับปริมาณโดยเฉลี่ยต่อวันมากกว่าเด็กที่ไม่มีภาวะท้องผูก (p<0.05) และพบว่าเด็กที่มีภาวะท้องผูกจะเริ่มได้รับอาหารเสริมที่อายุเฉลี่ยน้อยกว่าและได้รับอาหารเสริมเป็นจำนวนครั้งโดยเฉลี่ยมากกว่าเด็กที่ไม่มีอาการท้องผูก (p<0.05) นมต่างตรากัน นมเด็กเล็กหรือเด็กโต อาหารเสริมต่างชนิดกัน ประวัติท้องผูกในครอบครัว ปัจจัยเหล่านี้ไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะท้องผูกในการศึกษานี้ (p>0.05)