การศึกษาเปรียบเทียบการเข้าสู่อาชีพนักข่าวขององค์กรราชการ และองค์กรเอกชน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบถึง ปัจจัยที่มีส่วนกำหนดการตัดสินใจเข้าสู่อาชีพสภาพแวดล้อมที่มีอิทธิพลต่อการแสดงออกซึ่งมีบทบาทและหน้าที่ ตลอดจนยุติบทบาททางอาชีพของนักข่าวของผู้ประกอบอาชีพในองค์การสื่อสารมวลชนที่เป็นของรัฐและเอกชนผลการวิจัยสรุปว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเข้าสู่อาชีพนักข่าวของกรมประชาสัมพันธ์ได้แก่ลักษณะภูมิหลังทางสังคมซึ่งส่วนใหญ่มาจากครอบครัวที่บรรพบุรุษประกอบอาชีพรับราชการจึงมีส่วนทำให้เกิดค่านิยมในเรื่องของความมั่นคงทางด้านอาชีพ สำหนรับพื้นฐานการศึกษาพบว่าได้รับการเรียนรู้จากสถานบันการศึกษาที่ให้ความรู้ในวิชาชีพนี้โดยตรง นอกจากนั้นยังมีปัจจัยในเรื่องของอุปนิสัยส่วนตัวของการเป็นผู้มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี แต่หากพิจารณาถึงปัจจัยในการเข้าสู่อาชีพนักข่าวของหนังสือพิมพ์สยามรัฐจะพบว่า ลักษณะภูมิหลังทางสังคมของนักข่าวส่วนหนึ่งมีสมาชิกภายในครอบครัวที่ประกอบอาชีพในงานข่าวอยู่ก่อนแล้วและได้กลายมาเป็นแม่แบบของการเข้าสู่อาชีพในงานข่าวด้วยเช่นกันและการเข้ามาประกอบอาชีพงานข่าวขงองค์กรเอกชนมักอาศัยความรู้จักคุ้นเคยกับผู้ที่อยู่ในวงการอาชีพนี้มาก่อนและเป็นผู้ชักนำให้เข้าสู่วิถีของการประกอบวิชาชีพนี้ นอกจากนั้นทักษะในด้านการเขียนที่มีอยู่ก่อนแล้วยังเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดแรงบัลดาลใจให้เข้าสู่อาชีพ ส่วนพื้นฐานการศึกษาพบว่า ส่วนหนึ่งจบการศึกษาตรงตามสายวิชาชีพสื่อสารมวลชนแต่อีกส่วนเป็นผู้สั่งสมการเรียนรู้ทางด้านอาชีพมาจากประสบการณ์สำหรับสภาพแวดล้อมในการทำงานปรากฏว่า ผู้ประกอบอาชีพข่าวทุกคนต่างพยายามแสดงบทบาทหน้าที่ตัวเองอย่างเต็มที่ภายใต้ขอบเขตจำกัดซึ่งประกอบไปด้วย ลักษณะโครงสร้างขององค์กร, วัตถุประสงค์, ความสัมพันธ์กับผู้บังคับบัญชาและเพื่อนร่วมงานตลอดจนตำแหน่งหน้าที่และความรับผิดชอบของนักข่าวเอง ซึ่งขอบเขตดังกล่าวย่อมส่งผลมาถึงทัศนะในการดำเนินงานตามหน้าที่และความรับผิดชอบของบุคคลเหล่านั้น ส่วนการยุติบทบาททางอาชีพของผู้ประกอบงานข่าวทั้งสององค์กรส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากความขัดแย้งในการแสดงออกซึ่งบทบาททั้งสิน ถ้าเป็นในกรณีของนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์จะยุติบทบาทด้วยการถูกคำสั่งให้พักงานเป็นการชั่วคราว ขณะที่นักข่าวของหนังสือพิมพ์สยามรัฐจะยุติบทบาทตัวเองด้วยการลาออกจากองค์กรเดิมเพื่อไปเริ่มต้นงานใหม่กับองค์กรอื่นหรือไปดำเนินอาชีพในฐานะนักเขียนอิสระไม่สังกัดองค์กรใดองค์กรหนึ่งอย่าง ไรก็ตาม บ่อยครั้งที่บุคคลเหล่านั้นมีโอกาสได้หวนกลับเข้ามาทำงานกับหน่วยงานเดิม