ภาวะหลายภาษาในบ้านหนองอารีและบ้านลาวเดิม ตำบลดินแดง อำเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจภาษาที่ใช้ในชุมชนบ้านหนองอารีและบ้านลาวเดิม ตำบลดินแดง อำเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ และศึกษาความสามารถในการใช้ภาษาและการเลือกภาษาของประชากรที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ เพศ และอายุต่างกัน ตลอดจนหน้าที่ของภาษาต่าง ๆ ในชุมชน จากผลการวิเคราะห์ ผู้วิจัยพบว่า ภาษาที่ใช้พูดในชุมชนบ้านหนองอารีและบ้านลาวเดิมมีด้วยกันทั้งสิ้น 9 ภาษา แต่ภาษาสำคัญที่ประชากรส่วนใหญ่ใช้มีเพียง 4 ภาษา ได้แก่ ภาษาเขมร ภาษาส่วย(กูย) ภาษาลาว (ไทยอีสาน) และภาษาไทย (มาตรฐาน) ในบรรดาภาษาสำคัญเหล่านี้ ภาษาลาวเป็นภาษาที่มีจำนวนประชากรพูดใด้มากที่สุด ถึงแม้ว่ากลุ่มชาติพันธุ์ลาวจะไม่ใช่กลุ่มที่ใหญ่ที่สุดในชุมชน ประชากรส่วนใหญ่พูดได้ 3 ภาษาเป็นอย่างน้อยและฟังเข้าใจใด้ทั้ง 4 ภาษา ส่วนความสามารถในการใช้ภาษาแต่ละภาษาของประชากรซึ่งแตกต่างกันไปตามชาติพันธุ์ เพศ และอายุนั้น แสดงให้เห็นว่าการใช้ภาษาของประชากรในชุมชนนี้กำลังอยู่ในระหว่างการเปลี่ยนแปลง ดังหลักฐานที่แสดงความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดในรูปแบบการใช้ภาษาของประชากรที่มีอายุต่างกัน เกี่ยวกับการเลือกภาษา โดยทั่วไปคนในชุมชนนี้จะใช้ภาษาของตนเมื่อพูดกับผู้ฟังที่มีกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกัน แต่หากต่างกลุ่มกัน การใช้ภาษาส่วนใหญ่จะขึ้นอยู่กับกลุ่มชาติพันธุ์ เพศ อายุ ความสามารถในการใช้ภาษา ฐานะทางสังคมของทั้งผู้พูดและผู้ฟัง รวมทั้งแวดวงการใช้ภาษานั้น ๆ และเมื่อพิจารณาจากมุมมองของหน้าที่ของภาษาพบว่า ภาษาไทยมีบทบาทมากที่สุด ภาษาลาวมีบทบาทมากเป็นอันดับที่สอง รองลงมาคือภาษาเขมร และภาษาส่วยมีหน้าที่น้อยที่สุดคือเป็นภาษาเฉพาะกลุ่มเท่านั้น