ความต้องการพึ่งพาบุตรและการได้พึ่งพาบุตรของผู้สูงอายุไทย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักสองประการคือ 1) เพื่อศึกษาถึงความต้องการพึ่งพาบุตรและปัจจัยที่มีผลต่อความต้องการพึ่งพาบุตรของผู้สูงอายุไทย อันได้แก่ อายุ เพศ สถานภาพสมรส จำนวนบุตรที่มีชีวิต สุขภาพ การทำงานเชิงเศรษฐกิจ และอาชีพของผู้สูงอายุ 2) เพื่อศึกษาถึงการได้พึ่งพาบุตรและปัจจัยดังกล่าวข้างต้นอันมีผลต่อการได้พึ่งพาบุตรของผู้สูงอายุไทย สำหรับขอบเขตของคำว่า “การพึ่งพาบุตร” ในการศึกษาครั้งนี้ ศึกษาเฉพาะด้านเศรษฐกิจ โดยเน้นที่ตัวแปร 3 ตัว คือ 1. การได้รับการดูแลส่งเสียจากบุตร 2. แหล่งรายได้ที่สำคัญที่สุด 3. กำลังสำคัญในการหาเลี้ยงครอบครัวและด้านการดูแลเมื่อเจ็บป่วย มีตัวแปร 2 ตัวคือ 1. ผู้ดูแลยามเจ็บป่วย 2. ผู้จ่ายค่ารักษาพยาบาล ผลการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุไทยต้องการพึ่งพาบุตรด้านเศรษฐกิจมากกว่าด้านการดูแลเมื่อเจ็บป่วย และพบว่าความต้องการและการได้พึ่งพาบุตรของผู้สูงอายุแตกต่างกันไปตามลักษณะทางประชากรและเศรษฐกิจของผู้สูงอายุเอง กล่าวคือ ผู้สูงอายุที่อายุมากต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่ากลุ่มที่มีอายุน้อย ทั้งด้านเศรษฐกิจและการดูแลเมื่อเจ็บป่วย ในทำนองเดียวกันกลุ่มผู้สูงอายุหญิงต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่าผู้สูงอายุชาย กลุ่มสถานภาพหม้าย หย่า แยกกันอยู่ ต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่ากลุ่ม สถานภาพกำลังสมรส และกลุ่มที่ไม่ได้ทำงานต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่ากลุ่มที่ทำงาน ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ สำหรับตัวแปรภาวะสุขภาพและกลุ่มอาชีพ พบว่าผู้สูงอายุกลุ่มสุขภาพไม่ดีต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่ากลุ่มสุขภาพดี กลุ่มอาชีพในภาคเกษตรกรรมต้องการและได้พึ่งพาบุตรมากกว่ากลุ่มนอกภาคเกษตรกรรม ซึ่งความแตกต่างดังกล่าวพบเฉพาะด้านเศรษฐกิจ นอกจากนี้ ยังพบว่า ผู้สูงอายุที่มีบุตรมากต้องการและได้บุตรเป็นผู้ดูแลเมื่อเจ็บป่วยมากกว่ากลุ่มที่มีบุตรน้อย และได้พึ่งพาบุตรด้านเศรษฐกิจมากกว่ากลุ่มที่มีบุตรน้อยด้วย