ผลของยาเมตโทรเทรกเซตต่อระดับซีรั่มอินเตอร์ลิวคิน 17 และ อินเตอร์ลิวคิน 22 ในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินชนิดพลาคที่มีความรุนแรงปานกลางถึงรุนแรงมาก

Abstract

ความสำคัญและที่มาของการวิจัย: Interleukin-17 (IL-17) และ Interleukin-22 (IL-22) เป็น effector cytokines ของ T-helper 17 (Th-17) ทำให้เกิดกระบวนการอักเสบรวมถึงการแบ่งตัวที่ผิดปกติของ keratinocytes ในโรคสะเก็ดเงิน Methotrexate จัดเป็นยาตัวแรกที่ใช้ในการรักษาโรคสะเก็ดเงินที่มีความรุนแรงปานกลางขึ้นไป ซึ่งยา Methotrexate นั้นมีหลายกลไกในการกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน แต่ยังไม่มีหลักฐานว่า Methotrexate สามารถลดการสร้าง Th-17 cytokines ได้ วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบระดับ serum IL-17 และ IL-22 ในผู้ป่วย Moderate to severe plaque type psoriasis ก่อนและหลังได้รับยา Methotrexate วิธีการศึกษา: ศึกษาในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินที่มี Psoriasis area severity index (PASI) score มากกว่าหรือเท่ากับ 10 จำนวน 19 คน โดยให้ Methotrexate 15 mg ต่อสัปดาห์เป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์ เจาะเลือดเพื่อวัดระดับซีรั่ม IL-17 และ IL-22 โดยวิธี enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA, R&D Systems, Minneapolis, MN, USA) ก่อนและหลังการรักษา ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 11 คนจาก 19 คน มีระดับ PASI score ลดลงมากกว่า 75% ระดับซีรั่ม IL-22 ในผู้ป่วยสะเก็ดเงิน [56.63±60.73 pg/ml] แตกต่างจากกลุ่มควบคุม [12.58±12.59 pg/ml] อย่างมีนัยสำคัญ ระดับซีรั่ม IL-22 ลดลงอย่างมีนัยสำคัญหลังจากได้รับยา Methotrexate [z=3.5, P<0.001] พบความสอดคล้องกันระหว่างระดับ PASI score และระดับ IL-22 ในซีรั่ม [r=0.63, p=0.004] ระดับซีรั่ม IL-17 พบในผู้ป่วยเพียง 2 คน (10.53%) แต่ไม่พบไซโตไคน์ดังกล่าวในกลุ่มควบคุม และไม่พบความแตกต่างของระดับซีรั่ม IL-17 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ [p=0.142] และไม่สามารถตรวจพบ IL-17 ในซีรั่มผู้ป่วยหลังการรักษา สรุปผลการศึกษา: กลไกกดการทำงานของระบบ T helper-17 น่าจะเป็นกลไกสำคัญอีกกลไกหนึ่งของการทำงานของยา Methotrexate ในการรักษาโรคสะเก็ดเงิน IL-22 น่าจะเป็น biomarker ที่ดีตัวหนึ่งสำหรับประเมินการตอบสนองของโรคสะเก็ดเงินต่อการรักษาด้วยยา Methotrexate ในผู้ป่วยไทย