การเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างขององค์ความรู้ ของกลุ่มชนชั้นนำสยามรุ่นใหม่ พ.ศ. 2367-2468 (ศึกษากรณีการชำระพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1-4)

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างความรู้ของกลุ่มชนชั้นนำสยามรุ่นใหม่ พ.ศ. 2367-2468 โดยทำการศึกษาและวิเคราะห์ผ่านพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ฉบับตัวเขียนและฉบับตัวพิมพ์ ทั้งสี่รัชกาลของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ เพื่อแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงความรู้ดังกล่าวของชนชั้นนำจากเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ มาสู่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเฉพาะความรู้เรื่องพระมหากษัตริย์วังหลวง-วังหน้าและการสืบราชสมบัติ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ถึงสมัยรัชกาลที่ 4 นอกจากนี้ยังแสดงให้เห็นถึง เงื่อนไขที่มาของความรู้ซึ่งแตกต่างกัน กล่าวคือ ความรู้ในพระราชพงศาวดารของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ หมายถึงแบบแผนและประเพณีที่สืบทอดมาในเรื่องการสืบราชสมบัติตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1-ถึงสมัยรัชกาลที่ 4 ขณะที่ความรู้ในพระราชพงศาวดารซึ่งถูกชำระโดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ หมายถึงความต้องการสร้างความรับรู้ใหม่ในเรื่องการสืบสันติวงศ์ โดยหลักการพระราชทานโอรสองค์โตที่ประสูติจากพระมเหสี