การวิเคราะห์ทางเลือกในการวางผังโรงงาน : กรณีศึกษาโรงงานประกอบเครื่องปรับอากาศ

Abstract

งานวิจัยฉบับนี้เป็นการศึกษาถึงการนำเอาวิธีการของกระบวนการลำดับชั้นเชิงวิเคราะห์ (Analytical Hierarchy Process : AHP) ซึ่งสามารถใช้ในการแก้ปัญหาทั้งปัจจัยที่สามารถตีค่าเป็นเงินได้และตีค่าเป็นเงินไม่ได้ มาประยุกต์ใช้ในการตัดสินใจแบบพหุเกณฑ์ (Multi-Criteria Decision-Making) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเลือกผังโรงงานทางเลือกที่เหมาะสมสำหรับโรงงานกรณีศึกษา ปัจจัยต่างๆ ทั้งหมดที่ได้จากการเก็บข้อมูลจะถูกนำมาวิเคราะห์โดย โดยใช้คุณสมบัติของเกณฑ์การตัดสินใจ จากแนวคิดของ Keeney and Raiffa (Goodwin and Wright, 1991) และออกแบบสอบถามเพื่อทดสอบความครบถ้วนของปัจจัย ที่มีผลกระทบต่อการตัดสินใจเลือกผังโรงงาน พบว่าปัจจัยสำคัญที่มีผลกระทบกับการตัดใจเลือกผังโรงงานมีทั้งสิ้น 6 ปัจจัย ที่มีผลต่อการเลือกผังโรงงานที่เหมาะสมที่สุด จากที่ผู้ทำวิจัยออกแบบผังโรงงานทางเลือกทั้งหมด 5 รูปแบบ จากการวิเคราะห์ปัจจัยและทางเลือกที่กล่าวมา ขั้นตอนต่อไปคือ การพัฒนาเป็นรูปแบบลำดับชั้นเชิงวิเคราะห์ จากการออกแบบสอบถามเพื่อให้คะแนนน้ำหนักของปัจจัยและทางเลือกที่เกี่ยวข้อง พบว่าน้ำหนักของปัจจัยที่ผู้ตัดสินใจให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก ได้แก่ ระยะทางในการขนถ่ายวัสดุ และการไหลของวัสดุมีประสิทธิภาพ มีค่าน้ำหนัก 32.1% อันดับสองได้แก่ มีการใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์อย่างมีประสิทธิภาพ และ ความปลอดภัยของโรงงาน มีค่าน้ำหนัก 12.2% อันดับสามได้แก่ลักษณะรูปร่าง, ค่านิยม และการยอมรับ และสุดท้ายคือ การใช้ประโยชน์ของพื้นที่ จากนั้น เมื่อพิจารณาน้ำหนักความสำคัญของทางเลือกที่ผู้ตัดสินใจให้คะแนนแล้ว พบว่า ผังโรงงานทางเลือกที่ที่เหมาะสมที่สุดได้แก่ ผังโรงงานทางเลือกที่ 5 มีค่าน้ำหนัก 37.4%ส่วนรองลงมาได้แก่ ผังโรงงานทางเลือกที่ 1, 2, 4 และ 3 ตามลำดับ ผังโรงงานทางเลือกที่ 5 นั้นเป็นผังโรงงานที่มีรูปร่างของสายการผลิตเป็นแบบตัวไอทั้งหมด โดยเป็นสายการผลิตที่มีระยะทางในการขนถ่ายวัสดุสั้นที่สุดและการไหลของวัสดุมีประสิทธิภาพมากที่สุด แต่ก็ยังมีข้อ ด้อยอยู่บางประการ เช่น จุดเก็บวัตถุดิบอยู่ติดกับอาคารสำนักงานทำให้การควบคุมดูแลสายการผลิตไม่สะดวก