อำนาจและบทบาทของพนักงานอัยการในคดีวิสามัญฆาตกรรม

Abstract

การวิจัยนี้มุ่งศึกษาถึงแนวความคิดและกระบวนการสอบสวนและดำเนินคดีวิสามัญฆาตกรรมที่กำหนดไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และวิเคราะห์ถึงปัญหาเกี่ยวกับความมีประสิทธิผลในการคุ้มครองสิทธิของผู้ที่เกี่ยวข้องกับการตายทุกฝ่าย รวมถึงอำนาจและบทบาทของพนักงานสอบสวนและพนักงานอัยการที่มีอยู่ในกระบวนการดำเนินคดีวิสามัญฆาตกรรม จากการศึกษาพบว่า ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาได้กำหนดให้พนักงานสอบสวนมีอำนาจในการทำสำนวนสอบสวนคดีวิสามัญฆาตกรรม แม้ว่าพนักงานอัยการจะมีอำนาจสั่งสอบสวนเพิ่มเติมหรือส่งพยานคนใดมาให้ซักถามเพื่อสั่งต่อไปได้ แต่ก็ต้องถกระทำโดยผ่านพนักงานสอบสวนเท่านั้น ต่อมามีการตราพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ 27) พ.ศ. 2550 กำหนดอำนาจและบทบาทให้พนักงานอัยการเข้ามาร่วมสอบสวนกับพนักงานสอบสวน แต่เป็นไปในลักษณะผู้ให้คำแนะนำและตรวจสอบเท่านั้น มิใช่ผู้ควบคุมการสอบสวน ทำให้ยังคงมีปัญหาเกี่ยวกับความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือของการสอบสวนที่ดำเนินการโดยองค์กรตำรวจ ผู้เขียนได้เสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงกระบวนการดำเนินคดีวิสามัญฆาตกรรม โดยเห็นควรให้พนักงานอัยการซึ่งเป็นองค์กรที่มีความเป็นกลางในกรณีที่เกิดคดีวิสามัญฆาตกรรมเข้ามามีบทบาทในกระบวนการดำเนินคดีวิสามัญฆาตกรรมมากยิ่งขึ้น โดยกำหนดให้อัยการสูงสุดหรือผู้รักษาการแทน หรือพนักงานอัยการที่ได้รับมอบหมายจากอัยการสูงสุด เป็นผู้รับผิดชอบในการสอบสวนคดีวิสามัญฆาตกรรมและคดีที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นหลักประกันการให้ความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง รวมถึงกำหนดให้แพทย์ทางนิติเวชศาสตร์มีอำนาจหน้าที่ในการชันสูตร พลิกศพและทำสำนวนชันสูตรพลิกศพ โดยพนักงานอัยการและพนักงานสอบสวนมีอำนาจอยู่ร่วมในการชันสูตรพลิกศพด้วย เพื่อทำให้สำนวนชันสูตรพลิกศพมีคุณภาพมากขึ้น