แนวคิดเชิงปฏิบัตินิยมว่าด้วยการทำให้เป็นปัจเจกในความคิดหลังอภิปรัชญา

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เสนอการอ้างเหตุผลเพื่อค้นหาแนวคิดเชิงปฏิบัตินิยมในการอธิบายหลักการว่าด้วยการทำให้เป็นปัจเจกในความคิดหลังอภิปรัชญา เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาความย้อนแย้งที่เป็นปฏิทรรศน์จากการใช้การคิดแบบอภิปรัชญา และเพื่อชี้ว่าการทำให้เป็นปัจเจกควรจะมีมิติของการอธิบายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานของมนุษย์ จากการวิจัย พบว่าฮาเบอร์มาสได้ชี้ให้เห็นปฏิทรรศน์ในประวัติอภิปรัชญาว่าไม่สามารถอธิบายได้โดยตรงต่อปัจเจกภาพ โดยต้องนำสามัญลักษณะมาอธิบายโดยอ้อม การแก้ไขจุดผิดพลาดในปรัชญาว่าด้วยภาวะอัตวิสัยนั้น ฮาเบอร์มาสได้พัฒนาสิ่งที่เรียกว่า ‘อัตวิสัยร่วม’ เข้ามาแทนเพื่ออธิบายปัจเจกภาพของปัจเจกบุคคลว่าหมายถึงความเป็นเอกและการไม่สามารถแทนที่ได้ในการกระทำเชิงการสื่อสาร อย่างไรก็ดี พบว่าวิธีอธิบายของฮาเบอร์มาสมีความสับสนระหว่างประเด็นเรื่องการควบคุมตนเองและปัจเจกภาพ ผู้วิจัยจึงศึกษาปรากฏการณ์วิทยาแบบไฮเดกเกอร์ที่เริ่มด้วยการรื้อสร้างใหม่ต่อประวัติของภาวะและภาวะอัตวิสัย รวมทั้งการเสนอความเข้าใจใหม่ต่อความจริงว่าเป็นการเปิดเผยเช่นที่เห็นได้จากสารัตถะในเทคโนโลยีสมัยใหม่ พบว่าไฮเดกเกอร์ใช้บทวิเคราะห์เครื่องมือเป็นหลักการอธิบายปัจเจกภาพของปัจเจกวัตถุ และใช้ดาไซน์อธิบายปัจเจกภาพของปัจเจกบุคคล อย่างไรก็ดี พบว่าแนวคิดแบบไฮเดกเกอร์ยังไม่ได้มีจุดยืนในปรัชญาแบบปฏิบัตินิยมได้เท่าที่ควร ผู้วิจัยจึงศึกษาการตีความปรากฏการณ์วิทยาของไอด์ในแบบอุปกรณ์ปฏิบัติการ ซึ่งพบว่าเป็นปรัชญาปฏิบัตินิยมได้ จนสุดท้ายนำมาสู่ข้อวิเคราะห์ของผู้วิจัยคือ หากจะไม่เกิดปัญหาปฏิทรรศน์อีกต่อไป ประเด็นว่าด้วยปัจเจกภาพและการทำให้เป็นปัจเจกควรจะอธิบายในรูปแบบของคุณค่าเชิงอุปกรณ์ในระบบปฏิบัติงาน โดยเสนอแบบจำลองการอธิบายจากตัวอย่างของอุปกรณ์การสื่อสารในเทคโนโลยีสมัยใหม่คือโทรศัพท์ติดตามตัว และชี้ว่าเป็นแหล่งของ ‘ปัจเจกภาพแบบติดตามตัว’ เพื่ออธิบายต่อประเด็นเหล่านั้นได้โดยไม่เกิดปัญหาปฏิทรรศน์