คติความเชื่อพุทธศาสนาแบบลังกากับวิถีชีวิตชุมชุนเมืองสุโขทัย-ศรีสัชนาลัย

Abstract

ศึกษาถึงพัฒนาการของชุมชนเมืองสุโขทัย - ศรีสัชนาลัยที่เกิดจากการนำคติความเชื่อพุทธศาสนาแบบลังกาเข้ามาเผยแพร่ภายในอาณาจักร จนเกิดผลกระทบต่อวิถีชีวิตของประชาชนในชุมชนเมืองทั้งสอง ผลการศึกษาพบว่า กษัตริย์ของชาวสยามได้สร้างเมืองสุโขทัย-ศรีสัชนาลัยให้เป็นศูนย์กลางของอาณาจักรในบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำยมบนเส้นทางการค้าและการคมนาคมที่สามารถติดต่อระหว่างเมืองต่างๆได้โดยสะดวก นอกจากนี้การปฏิสัมพันธ์ระหว่างเมืองสุโขทัย-ศรีสัชนาลัยยังแสดงให้เห็นถึงพัฒนาการและการขยายตัวของชุมชนเมืองทั้งสองที่เกิดจากคติความเชื่อที่มีต่อพุทธศาสนาแบบลังกา ตลอดจนสภาพการเมืองเศรษฐกิจ และสังคมเป็นปัจจัยสำคัญซึ่งส่งเสริมให้ชนชั้นปกครองและประชาชนนับถือพุทธศาสนาแบบลังกา เพื่อให้ความอุปถัมภ์พุทธศาสนาดัวยการ"กัลปนา" อุทิศที่ดิน ทรัพย์สิน แรงงานคนและสัตว์ให้กับวัดวาอารามต่างๆ จึงทำให้เกิดการขยายตัวของชุมชนรอบๆ พุทธสถานที่ถูกสร้างขึ้นเป็นจำนวนมาก โดยมีพระภิกษุสงฆ์เป็นผู้นำและมีบทบาทต่อชุมชนที่ขยายออกไป พระภิกษุสงฆ์ที่ได้รับการศึกษาทางพุทธศาสนาตามแบบอย่างลังกานับตั้งแต่ต้นพุทธศตวรรษที่ 19 จนถึงปลายพุทธศตวรรษที่ 20 โดยได้รับการสนับสนุนจากกษัตริย์ให้ปลูกฝังคติความเชื่อพุทธศาสนาแบบลังกา แม้ว่าจะมีการปะปนกับความเชื่อดั้งเดิมของท้องถิ่น ซึ่งทำให้เกิดความพยายามในการสร้างชุมชนเมืองสุโขทัย-ศรีสัชนาลัยจนกลายเป็นดินแดนที่สืบทอดพุทธศาสนาจากลังกาทวีป ดังเห็นได้จากวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชนเมืองทั้งสองที่สื่อธรรมด้วยศิลปสถาปัตยกรรม