การวิจัยและพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างการเรียนรู้แบบลุ่มลึกและความยึดมั่นผูกพันเพื่อความสำเร็จในการอ่านบทความวิจัยของนิสิตระดับบัณฑิตศึกษา

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างการเรียนรู้แบบลุ่มลึกและความยึดมั่นผูกพันเพื่อความสำเร็จในการอ่านบทความวิจัย 2) เปรียบเทียบการเรียนรู้แบบยึดมั่นผูกพัน การเรียนรู้แบบลุ่มลึก และความสำเร็จในการอ่านบทความวิจัยของนิสิตระหว่างกลุ่มที่ได้รับการเสริมสร้างการเรียนรู้ต่างกันในช่วงก่อนและหลังทดลองใช้โปรแกรม ตัวอย่างนิสิตอาสาสมัครระดับบัณฑิตศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวม 87 คน เข้าร่วมในการทดลองที่มีกลุ่มตัวอย่าง 4 กลุ่มมีการจัดกระทำ 2 แบบ แต่ละแบบมี 2 ระดับ ทำให้ได้เงื่อนไข 4 แบบ คือ การเสริมสร้างการเรียนรู้แบบผูกพัน (E) แบบลุ่มลึก (D) แบบผูกพันและลุ่มลึก (ED) และแบบปกติที่เรียนรู้ด้วยตนเองจากเอกสาร (CT) เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมที่พัฒนาขึ้น 4 โปรแกรม แบบสอบถามตรวจสอบการจัดกระทำ และมาตรวัดตัวแปร 3 ชุด คือ มาตรวัดการเรียนรู้แบบยึดมั่นผูกพัน (ENGAGE) การเรียนรู้แบบลุ่มลึก (DEEP) และความสำเร็จในการอ่านบทความวิจัย (READ) ข้อมูลระยะยาวมีการวัด 3 ครั้ง (T=1,2,3) และวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวนตัวแปรพหุนามสองทางแบบวัดซ้ำ (two-way repeated measures MANOVA) ผลการวิจัยพบว่า 1) โปรแกรมที่พัฒนาทั้ง 4 โปรแกรม ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ และคู่มือ แบบฝึกหัด และสื่อการสอน ใช้เวลาในการเรียนการสอนทั้งหมด 6 คาบ คาบละ 2 ชั่วโมง 30 นาที ประกอบด้วย การแนะนำโปรแกรม การเรียนการสอน 6 คาบ เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้จากการอ่านบทความวิจัยด้านวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน วิจัยเชิงบรรยาย และวิจัยเชิงทดลองที่เป็นภาษาไทย 3 คาบ ภาษาอังกฤษ 3 คาบ และการสรุปผลการเรียนการสอนและวัดผลการเรียนรู้ 3 ตัวแปร โดยการวัดซ้ำ 3 ครั้ง กิจกรรมการเสริมสร้างการเรียนรู้ทั้ง 4 โปรแกรมมีจุดเน้นต่างกันคือ ก) โปรแกรม E เน้นการเลือกบทความ การสอนกลยุทธ์การอ่าน และกิจกรรมกลุ่มในการอ่าน ข) โปรแกรม D เน้นการสร้างบริบทที่จูงใจ การเรียนรู้และทำแบบฝึกหัดด้วยตนเอง และการอภิปราย ค) โปรแกรม ED บูรณาการจุดเน้นของโปรแกรม E และ D และ ง) โปรแกรม CT เน้นการศึกษาเอกสารด้วยตนเองและทำแบบฝึกหัดที่มอบหมาย 2) การเปรียบเทียบเวคเตอร์ค่าเฉลี่ยของตัวแปร ENGAGE, DEEP และ READ ระหว่างกลุ่มในการทดลอง 4 กลุ่ม (E, D, ED, CT) ก่อนการทดลองพบว่ามีความแตกต่างอย่างไม่มีนัยสำคัญ แต่หลังการทดลอง พบว่ามีแนวโน้มเชิงเส้นตรงแตกต่างกันเนื่องมาจากอิทธิพลปฏิสัมพันธ์ของการจัดกระทำสองแบบ ที่มีต่อผลลัพธ์การเรียนรู้ทั้ง 3 ตัวแปร ทั้งในการเปรียบเทียบแบบตัวแปรพหุนามและเอกนาม ผลสรุปที่สำคัญ คือมีอิทธิพลปฏิสัมพันธ์ระหว่าง T, E, และ D อย่างมีนัยสำคัญทั้งแบบ 2 ทางและ 3 ทาง โดยพบว่า ก) โปรแกรม E ทำให้นิสิตมีค่าเฉลี่ย ENGAGE และ READ เพิ่มขึ้นสูง แต่ค่าเฉลี่ย DEEP เพิ่มขึ้นต่ำ ข) โปรแกรม D ทำให้นิสิตมีค่าเฉลี่ย DEEP เพิ่มขึ้นปานกลาง แต่มี ENGAGE และ READ เพิ่มขึ้นต่ำ ค) โปรแกรม ED ทำให้นิสิตมีค่าเฉลี่ย READ เพิ่มขึ้นสูง มี ENGAGE และ DEEP เพิ่มขึ้นปานกลาง และ ง) โปรแกรม CT ทำให้นิสิตมีค่าเฉลี่ยการเรียนรู้ทั้ง 3 ตัวแปรเปลี่ยนแปลงอย่างไม่มีนัยสำคัญ