บทบาทของบิดาต่อการเลี้ยงดูทารกตามการรับรู้ของตนเอง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของบิดาต่อการเลี้ยงลูกทารกตามการรับรู้ของตนเอง โดยคำนึงถึงตัวแปร ลักษณะของครอบครัว อายุ ระดับการศึกษา และลำดับที่การเกิดของบุตร ตัวอย่างประชากรเป็นบิดาที่นำบุตรมาตรวจสุขภาพในคลินิกสุขภาพเด็กดี ณ ศูนย์บริการสาธารณสุขของสำนักอนามัย อนามัยกรุงเทพมหานคร 4 แห่ง จำนวน 201 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์การรับรู้บทบาทของบิดาต่อการเลี้ยงดูทารกที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่า ร้อยละ ทดสอบค่าที ( t-test) ค่าเอฟ (F - test) และ เซฟเฟ่ (S - Method) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ค่าคะแนนเฉลี่ยการรับรู้บทบาทเป็นรายข้อและรายด้าน ส่วนใหญ่อยู่ในระดับเข้าใจและยอมรับว่าเป็นบทบาทที่ควรปฏิบัติเป็นประจำ 2. เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยโดยส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่างบิดา จำแนกตามลักษณะครอบครัว และอายุพบว่า บิดารับรู้บทบาทของตัวเองต่อการเลี้ยงดูทารกแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ .05 ตามลำดับ โดยกลุ่มตัวอย่างบิดาจากครอบครัวขยาย มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างบิดาจากครอบครัวเดี่ยว และกลุ่มตัวอย่างบิดาอายุสูงกว่า 30 ปี มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างบิดาอายุต่ำกว่า 30 ปี ซึ่งยอมรับสมมติฐานที่ตั้งไว้ จำแนกตามลำดับที่การเกิดของบุตร พบว่า ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งปฏิเสธสมมติฐานที่ตั้งไว้ ส่วนการทดสอบการรับรู้บทบาทของกลุ่มตัวอย่างบิดาจำแนกตามระดับการศึกษาคือ ประถมศึกษากับมัธยมศึกษา และประถมศึกษากับอุดมศึกษา พบว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ทั้งนี้กลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษา มีคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้บทบาทน้อยกว่ากลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษาและอุดมศึกษา 3. เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้บทบาทรายด้าน 3.1 จำแนกตามลักษณะครอบครัวเดี่ยวและครอบครัวขยาย พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ใน 3 ด้าน คือ "ด้านการเป็นผู้ให้สิ่งของเครื่องใช้และของเล่น" "ด้านการเป็นผู้ปกครองคุ้มครองอันตรายต่างๆ" และ "ด้านเป็นสื่อกลางของครอบครัวและสังคม" โดยด้านแรกกลุ่มตัวอย่างบิดาครอบครัวเดี่ยว มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างบิดาครอบครัวขยาย ส่วนด้านหลังกลุ่มตัวอย่างบิดาครอบครัวเดี่ยว มีคะแนนเฉลี่ยน้อยกว่า กลุ่มตัวอย่างบิดาครอบครัวขยาย 3.2 จำแนกตามระดับการศึกษา พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ระหว่างกลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษากับระดับมัธยมศึกษา และบิดาที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษากับอุดมศึกษา โดยกลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษา มีคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด ใน 4 ด้าน คือ "ด้านเป็นผู้ให้สิ่งของเครื่องใช้และของเล่น "ด้านให้การดูแลขณะปกติและเจ็บป่วย" "ด้านให้การปกป้องคุ้มครองจากอันตรายต่างๆ" และ "ด้านเป็นสื่อกลางของครอบครัวและสังคม" ส่วน "ด้านการให้เวลาเป็นเพื่อนเล่นและส่งเสริมการเล่นของบุตร" พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ของกลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษา กับอุดมศึกษา และระหว่างกลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษากับอุดมศึกษา โดยกลุ่มตัวอย่างบิดาที่มีการศึกษาระดับอุดมศึกษามีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด 3.3 จำแนกตามลำดับที่การเกิดของบุตร พบว่า ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ในทุกด้าน 4. เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้บทบาทเป็นรายข้อ พบว่ากลุ่มตัวอย่างบิดา จำแนกตามลักษณะครอบครัวส่วนใหญ่รับรู้บทบาท "ด้านให้การปกป้องคุ้มครองอันตรายต่างๆ" ต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05