ราคาของผักและการตลาดในชนบท : กรณีศึกษา ของเขตลุ่มน้ำห้วยยาง

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาถึงราคาของผัก และการตลาดในชนบท เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาการเกษตรในพื้นที่ลุ่มน้ำขนาดเล็กที่มีการสร้างฝาย โดยนำความรู้ที่ได้จากการศึกษามาวางแผนการเพาะปลูกผักให้เหมาะสม ทั้งในด้านการเลือกชนิดของผัก และช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเพาะปลูก โดยการศึกษาครั้งนี้ได้ทำการศึกษาในพื้นที่เขตลุ่มน้ำห้วยยาง จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งผักที่ทำการศึกษาทั้งหมดมี 10 ชนิด คือ แตกกวา ผักกาดขาว มะเขือเทศ ถั่วฝักยาว ผักบุ้งจีน หอมแบ่ง ผักคะน้า กะหล่ำปลี พริกขี้หนู และมะเขือเปราะ สำหรับผัก 8 ชนิดแรกเป็นผักที่นิยมปลูกกันในเขตลุ่มน้ำห้วยยาง ส่วนพริกขี้หนูและมะเขือเปราะเป็นพืชชนิดใหม่ที่นำมาศึกษา โดยพริกขี้หนู (พันธุ์หัวเรือ) เป็นพืชที่นิยมปลูกที่ตำบลหัวเรือ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ส่วนมะเขือเปราะเป็นพืชที่นิยมปลูกที่ตำบลศิลา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีการวิเคราะห์ส่วนเหลื่อมการตลาด ประสิทธิภาพการตลาด ส่วนแบ่งที่เกษตรกรได้รับ ดัชนีความไม่เสถียรภาพ และพฤติกรรมการเคลื่อนไหวของราคา ผลการวิเคราะห์ พบว่า ในกรณีของผักที่เพาะปลูกในบริเวณลุ่มน้ำห้วยยาง ผักที่เกษตรกรควรเพาะปลูกมากที่สุดคือ ถั่วฝักยาว รองลงมาได้แก่ผักคะน้า มะเขือเทศ ผักบุ้งจีน ผักกาดขาว กะหล่ำปลี แตงกวา และหอมแบ่ง ตามลำดับ ส่วนกรณีผักชนิดใหม่ที่นำมาศึกษา พบว่า พริกขี้หนูเป็นผักที่ควรปลูกควรปลูกมากกว่ามะเขือเปราะ สำหรับในเรื่องเกี่ยวกับช่วงของระยะเวลาที่เหมาะสม ในการเพาะปลูกผักแต่ละชนิดนั้น พบว่า แตงกวา ควรเพาะปลูกในช่วงเดือนเมษายน-กันยายน ผักกาดขาวในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน และเดือนมิถุนายน-กันยายน มะเขือเทศในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน และสิงหาคม-ตุลาคม ถั่วผักยาวในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน และพฤศจิกายน-ธันวาคม ผักบุ้งจีนในช่วงเดือนมกราคม-มีนาคม และกันยายน-พฤศจิกายน หอมแบ่งในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-กันยายน กะหล่ำปลีในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-กันยายน ผักคะน้า ในช่วงเดือนมกราคม มีนาคม เมษายน และกรกฎาคม-ตุลาคม พริกขี้หนูในช่วงเดือนมกราคม-พฤษภาคม และมะเขือเปราะควรปลูกในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ และกันยายน-พฤศจิกายน