แนวทางการพัฒนาชุมชนบ้านเพและพื้นที่ต่อเนื่อง

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อศึกษาชุมชนบ้านเพ และพื้นที่ต่อเนื่อง ทั้งในด้านกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม เพื่อศึกษาและวิเคราะห์บทบาทและหน้าที่ของชุมชน สภาพปัญหา และแนวโน้มการขยายตัวในอนาคต ทั้งนี้เพื่อเป็นข้อพิจารณาสำคัญในการเสนอแนวทางการพัฒนา ซึ่งเป็นบทสรุปของการศึกษานี้ จากการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง และการเติบโตของชุมชนในช่วงระยะ 10 กว่าปีที่ผ่านมานี้ คือ การพัฒนาด้านการท่องเที่ยว บริเวณที่พบว่ามีการขยายตัวของธุรกิจการค้าและบริการ และมีการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินรวดเร็วที่สุด คือ ริมถนนเลียบชายทะเล สาย เพ-แกลง-กร่ำ (ทางหลวงหมายเลข 3145) ซึ่งเป็นการขยายตัวต่อเนื่องจากย่านธุรกิจกลางเมืองในบริเวณตลาดเพ ย่านธุรกิจใหม่นี้หรือที่รู้จักกันในชื่อตลาดนวลทิพย์ มีบทบาทสำคัญในฐานะเป็นศูนย์กลางการบริการนักท่องเที่ยว ส่วนขยายตัวของย่านที่อยู่อาศัยที่สำคัญ ได้แก่ บริเวณทางหลวงหมายเลข 3140 (ทางเข้าตลาด) และบริเวณถนนกรูนน้อย นอกจากนี้ยังพบว่าบริเวณชายหาดแม่รำพึง เป็นอีกแห่งที่มีการขยายตัว และมีการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินอย่างรวดเร็ว ในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้ ปัจจุบันมีการพัฒนาเป็นแหล่งที่พักตากอากาศที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดระยอง และมีแนวโน้มการขยายตัวของธุรกิจนักท่องเที่ยวค่อนข้างสูง ปัญหาที่สำคัญของบ้านเพ ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านกายภาพ และการขยายตัวของชุมชนอย่างรวดเร็ว ได้แก่ ปัญหาเกี่ยวกับสาธารณูปโภค โดยเฉพาะอย่างยิ่งน้ำประปา ปัญหาการรุกล้ำชายหาดเพ และปัญหามลภาวะของน้ำทะเลในบริเวณอ่าวเพ-สวนสน เนื่องจากการท่องเที่ยวมีบทบาทสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของชุมชน และเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาเมือง ในบทสรุปของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ จึงให้ความสำคัญเป็นพิเศษในเรื่องของการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม และการปรับปรุงระบบสาธารณูปโภค เพื่อเพิ่มความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยวของพื้นที่ โดยที่ขณะเดียวกันก็เป็นการป้องกันไม่ให้สิ่งแวดล้อมในแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติถูกทำลายโดยกิจกรรมการท่องเที่ยว