การคุ้มครองสิทธิในการขอให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์สินของผู้เสียหายใน คดีอาญา

Abstract

เมื่อมีอาชญากรรมเกี่ยวกับทรัพย์สินเกิดขึ้น ผู้เสียหายในคดีอาญาย่อมตกเป็นผู้ได้รับผลร้ายจากการกระทำนั้น แต่เนื่องจากประเทศไทยมิได้เป็นประเทศที่ใช้ระบบการชดใช้ค่าทดแทนความเสียหายโดยรัฐจึงทำให้ผู้เสียหายมีเพียงการฟ้องเรียกร้องค่าทดแทนความเสียหายจากตัวผู้กระทำความผิดแต่เพียงหนทางเดียวโดยการดำเนินคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื้องกับคดีอาญาตามประมวลกฏหมายวิธีพิจารณาความอาญา ซึ่งมีข้อบกพร่องหรือปัญหาหลายประการที่ทำให้การชดใช้ค่าทดแทนดังกล่าวไม่อาจทำได้สมดังเจตนารมณ์ของกฎหมายทั้งๆ ที่ถือว่าการดำเนินคดีของผู้เสียหายเป็นการกระทำแทนรัฐ เพื่อประโยชน์สุขของสังคมส่วนร่วมก่อประโยชน์ต่อทั้งศาลและตัวผู้กระทำความผิด จึงสมควรจัดการให้ผู้เสียหายใช้สิทธิในการดำเนินคดีดังกล่าวได้อย่างเต็มที่ สะดวกและรวดเร็ว วิทยานิพนธ์นี้จึงมุ่งศึกษาพัฒนากระบวนการยุติธรรมในการดำนินคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาในส่วนนี้ให้มีประสิทธ์ภาพ เพื่อให้ผู้เสียหายได้รับการเยียวยาความเสียหายที่ได้รับมากที่สุด โดยการวิจัยนี้ได้เสนอให้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติ พนักงานอัยการ พ.ศ. 2498 ในเรื่องการให้อำนาจหน้าที่ในการดำเนินคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา แก่พนักงานอัยการและให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาในเรื่อง การเพิ่มฐานความผิดที่ให้อำนาจพนักงานอัยการฟ้องเรียกทรัพย์สินหรือราคาแทนผู้เสียหาย การจัดให้มีการรับมรดกความกรณีจำเลยที่ครอบครองทรัพย์ของผู้เสียหายได้ถึงแก่ความตายก่อนศาลมีคำพิพากษา การให้ผู้เสียหายบังคับคดีได้ทันทีที่มีคำพิพากษาหรือคำสั่ง และการไม่เรียกเก็บค่าธรรมเนียมในการดำเนินคดีของผู้เสียหาย ให้เอื้ออำนวยต่อการใช้สิทธิของผู้เสียหายเพื่อเป็นหลักประกันในการคุ้มครองสิทธิในการขอให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์สินของผู้เสียหายในคดีอาญา