ความรับผิดทางอาญา กรณีการกระทำความผิดต่อศพ

Abstract

จากแนวคิดที่ว่าบุคคลทุกคนย่อมเป็นผู้มีเกียรติและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ติดตัวมาตั้งแต่เกิด และเมื่อได้เสียชีวิตลงกลายเป็นศพ ก็ยังมีเกียรติและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ที่ควรได้รับความเคารพ และได้รับการปฏิบัติอย่างเหมาะสมเช่นในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ ดังนั้นการกำหนดให้การกระทำความผิดต่อศพเป็นความผิดอาญานั้น มาจากแนวความคิดที่มุ่งคุ้มครองสิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์แม้บุคคลนั้นจะตายไปแล้ว อีกทั้งยังมุ่งคุ้มครองสิทธิของบุคคลในครอบครัว เกียรติยศ และชื่อเสียงต่างๆ อีกด้วย ความผิดเกี่ยวกับศพที่ปรากฏในประมวลกฎหมายอาญา ลักษณะที่ 13 “ความผิดเกี่ยวกับศพ” นั้น ยังมีประเด็นในเรื่องลักษณะของการกระทำที่กำหนดให้เป็นความผิดนั้นยังแคบเกินไป ไม่ครอบคลุมถึงลักษณะของการกระทำความผิดต่อศพอย่างอื่นที่สำคัญ เมื่อเปรียบเทียบกับลักษณะของการกระทำความผิดต่อศพในต่างประเทศแล้ว จะเห็นถึงข้อจำกัดและข้อบกพร่องของบทบัญญัติในประมวลกฎหมายอาญาของไทยที่ไม่ครอบคลุมถึงลักษณะของการกระทำความผิดต่อศพในหลายลักษณะการกระทำ ซึ่งมีความจำเป็นที่จะมีกฎหมายมากำหนดความรับผิดต่อกระทำการอันไม่เหมาะสมกับศพ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาถึงลักษณะของการกระทำความผิดต่อศพในกฎหมายของประเทศต่างๆ ซึ่งก็มีมาตรการทางกฎหมาย การกำหนดโทษ และคุณธรรมทางกฎหมายหรือสิ่งที่กฎหมายต้องการคุ้มครองแตกต่างกันไป ดังนั้น เมื่อเล็งเห็นถึงความสำคัญของการมีการกระทำความผิดบางฐาน การศึกษาและวิเคราะห์จึงได้นำบทบัญญัติของต่างประเทศมาศึกษาเปรียบเทียบสิ่งที่กฎหมายมุ่งประสงค์จะคุ้มครอง อีกทั้งวิเคราะห์ผลดีผลเสียของกฎหมายต่างประเทศ เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญาของไทยในลักษณะที่ 13 โดยเพิ่มฐานความผิดเกี่ยวกับการกระทำความผิดต่อคนตายในลักษณะที่เป็นการขุดศพ ขึ้นมาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย การละทิ้ง หรือครอบครองศพโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย การปิดบัง ซ่อนเร้น ลอบฝังศพ การลบหลู่ต่อสุสาน และสิ่งที่ระลึกถึงคนตาย การซื้อขายศพมนุษย์ การส่งต่อศพมนุษย์ การใช้ศพโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย เป็นต้น จะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย เป็นการคุ้มครองเกียรติและศักดิ์ศรีของศพซึ่งเคยเป็นมนุษย์ให้มากขึ้น อีกทั้งเพื่อเป็นการรักษาความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของสังคม