การส่งผ่านราคาน้ำมันหน้าโรงกลั่นไปยังราคาขายปลีกน้ำมันเชื้อเพลิงของไทย

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมันหน้าโรงกลั่นกับราคาขายปลีกน้ำมันเชื้อเพลิงของไทย ว่ามีความสัมพันธ์กันในเชิงสถิติหรือไม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปลี่ยนของราคาที่สูงขึ้นและลดลงในแต่ละช่วงเวลาว่ามีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกันหรือไม่ พร้อมกันนี้กรณีพบความไม่สัมพันธ์ของราคาได้พิจารณาเพิ่มเติมถึงองค์ประกอบของราคาที่อาจส่งผลให้เกิดความไม่สัมพันธ์กันดังกล่าว จากการจำแนกราคาน้ำมันแต่ละชนิดออกเป็น 4 ระดับ คือ 1)ระดับราคาตลาดสิงคโปร์ 2)ระดับราคาหน้าโรงกลั่น 3)ระดับราคาขายส่ง 4)ระดับราคาขายปลีก และองค์ประกอบที่เกิดขึ้นระหว่างระดับราคาต่างๆ ดังกล่าว โดยทำการศึกษาราคาน้ำมันรายวันระหว่างปี พ.ศ. 2551-2555 โดยเริ่มจากการพิจารณาความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมันจากการสร้างกราฟเพื่อเลือกช่วงเวลาที่สังเกตเห็นความไม่สัมพันธ์ของระดับราคาต่างๆ แล้วจึงทำการวิเคราะห์ทางสถิติโดยใช้สถิติสหสัมพันธ์อย่างง่ายของเพียร์สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) และเน้นวิเคราะห์ข้อมูลรายวันในช่วงเวลาที่พบความไม่สัมพันธ์ของราคา ผลจากการวิจัยพบว่า น้ำมันแก๊สโซฮอล์ 95 และน้ำมันแก๊สโซฮอล์ 91 โดยภาพรวมปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมัน คือ ค่าการตลาด ซึ่งมีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างราคาขายปลีกกับราคาขายส่ง และค่าขนส่ง ซึ่งมีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างราคาหน้าโรงกลั่นกับราคาตลาดสิงคโปร์ ขณะที่ในน้ำมันดีเซล ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมันในช่วงปี พ.ศ.2551-2553 คือ ค่าการตลาด ซึ่งมีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างราคาขายส่งกับราคาขายปลีก และค่าขนส่ง ซึ่งมีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างราคาหน้าโรงกลั่นกับราคาตลาดสิงคโปร์ และในช่วงปี พ.ศ.2554-2555 คือ ภาษีและกองทุนต่างๆ ซึ่งมีผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างราคาขายส่งกับราคาหน้าโรงกลั่น