การวิเคราะห์เนื้อหาด้านมโนทัศน์ทางจริยธรรมในนวนิยาย ที่เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาวิชาภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะสำรวจและวิเคราะห์มโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏอยู่ในนวนิยาย 20 เรื่องที่เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาวิชาภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย วิธีวิจัยในวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา โดยตัวแปรในการวิจัยเป็นคุณลักษณะทางจริยธรรมจำนวน 25 ด้านที่แจกแจงมาจาก "คุณลักษณะของคนไทยที่มีความจำเป็นต้องปลูกให้ถึงพร้อมในสถานการณ์ปัจจุบัน 10 ประการ" ซึ่งคณะกรรมการของกระทรวงศึกษาธิการได้เรียบเรียงขึ้นจากความมุ่งหมายของแผนการศึกษาแห่งชาติพุทธศักราช 2520 ผลการวิจัยพบว่า นวนิยายที่มีมโนทัศน์ทางจริยธรรมปรากฏอยู่มากเป็น 5 อันดับแรก ได้แก่ เรื่อง "กองทัพธรรม" , "จดหมายจากเมืองไทย", "อยู่กับก๋ง", "ร่มธรรม", และ "ปุลากง" นวนิยายที่มีมโนทัศน์ทางจริยธรรมปรากฏอยู่น้อยเป็น 5 อันดับสุดท้าย ได้แก่เรื่อง "ผีเสื้อและดอกไม้", "ใต้ร่มกาสาวพัสตร์", "แสงโสม", "กามนิต" (ภาคพื้นดิน) และ "ข้างหลังภาพ" นวนิยายที่มีมโนทัศน์ทางจริยธรรมปรากฏครบทุกด้านมีเพียงเรื่องเดียว คือเรื่อง "อุดมการบนเส้นขนาน" มโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏในนวนิยายเรื่องต่างๆ มากที่สุดได้แก่ รู้จักวิจารณ์อย่างมีเหตุผล มีความเมตตาอารี ขยัน มีความกตัญญูกตเวที รักและเทิดทูนศาสนา และรู้จักตัดสินใจอย่างมีเหตุผล มโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏในนวนิยายเรื่องต่างๆ น้อยที่สุดได้แก่ รู้จักเทิดทูนชาติ รักและเทิดทูนพระมหากษัตริย์ มีความภาคภูมิและรู้จักทำนุบำรุงทรัพยากรของชาติ และ กระตือรือร้นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย มโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏในนวนิยายทุกเรื่องได้แก่ รู้จักวิจารณ์อย่างมีเหตุผล มีความเมตตาอารี มีความกตัญญูกตเวที รู้จักตัดสินใจอย่างมีเหตุผล และยึดมั่นในสัมมาชีพ