การเปลี่ยนตำแหน่งของแม่น้ำมูล ในอำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

แม่น้ำถือได้ว่ามีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับมนุษย์มาช้านานทั้งในด้านของการประกอบอาชีพ การดำรงชีวิต การขนส่งคมนาคมต่างๆ ซึ่งแม่น้ำมีด้วยกันได้หลากหลายลักษณะ ในการศึกษาครั้งนี้เราได้ ทำการศึกษาการเปลี่ยนตำแหน่งของแม่น้ำบริเวณแม่น้ำมูล ที่มีลักษณะการกวัดแกว่งของแม่น้ำชัดเจนโดย มีต้นกำเนิดมาจากเทือกเขาทางตอนใต้ของจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งพื้นที่ศึกษาครั้งนี้กำหนดให้อยู่ใน อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา โดยในพื้นที่พบแม่น้ำมูลเป็นแม่น้ำสายหลักและยังมีแม่น้ำเค็มเป็นแม่น้ำ สายย่อยที่เกิดแยกมาจากแม่น้ำมูล สำหรับการศึกษางานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาทิศทางแนวโน้มการเปลี่ยนตำแหน่งของ แม่น้ำในพื้นที่ศึกษาคือแม่น้ำมูลและแม่น้ำเค็ม นอกจากนั้นยังหาลักษณะการเปลี่ยนแปลงทางธรณี สัณฐานต่างๆ ในพื้นที่ ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้เราได้ใช้การแปลภาพถ่ายทางอากาศเป็นข้อมูลหลักในการ ทำงานเพื่อหาลักษณะทางธรณีสัณฐานต่างๆ ในพื้นที่โดยจากการแปลภาพถ่ายเราพบลักษณะทางธรณี สัณฐานต่างๆ เช่น ทะเลสาบรูปแอก (oxbow lake) ร่องรอยทางน้ำ เก่า (abandoned channels) เนินทราย( point bar) ที่ราบน้ำท่วมถึง ( floodplain) ทางน้ำ ปัจจุบัน (modern channels) เป็นต้น นอกจากนั้น ยังได้ทำการวัดค่าดัชนีความโค้งของแม่น้ำเพื่อดูลักษณะการคดโค้งของแม่น้ำ และวิวัฒนาการ ของแม่น้ำบริเวณนั้นซึ่ง ผลจากการแปลภาพถ่ายทางอากาศทำให้เราเห็นลักษณะของทางน้ำปัจจุบันและ สามารถลากลักษณะทางน้ำในอดีต และทำให้เห็นทิศทางแนวโน้มการเปลี่ยนตำแหน่งของแม่น้ำ ได้ โดย บริเวณแม่น้ำมูลพบว่าทิศทางแนวโน้มการเปลี่ยนตำแหน่งเป็นไปในทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และบริเวณ แม่น้ำเค็มมีแนวโน้มการเปลี่ยนตำแหน่งไปในทิศตะวันออกเฉียงใต้ และจากค่าดัชนีความโค้งของแม่น้ำ พบว่าแม่น้ำในอดีตของแม่น้ำเค็มมีค่ามากกว่าปัจจุบัน ทาให้สามารถบอกได้ว่าแม่น้ำเค็มปัจจุบันมีการ ไหลที่ตัดส่วนโค้งจากแม่น้ำเค็มในอดีต ทำให้มีลักษณะคดโค้งน้อยกว่า และยังพบว่าแม่น้ำ ทั้งสองไม่ได้เกิด จากการเปลี่ยนตำแหน่งมาจากกันและกันนั่นเอง