สัณฐานและองค์ประกอบธาตุของฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

ปริมาณฝุ่นละอองเฉลี่ยในกรุงเทพมหานครบางพื้นที่มีค่าเกินมาตรฐาน และบริเวณริมถนนมีปริมาณฝุ่นละอองเฉลี่ย มากกว่าบริเวณพื้นที่ทั่วไป ฝุ่นละอองส่วนใหญ่เป็นฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน ค่าเฉลี่ยในช่วงฤดูฝนเท่ากับ 65.60 มค.ก/ลบ.ม. ฤดูหนาวเท่ากับ 97.65 มค.ก/ลบ.ม. สัดส่วนการกระจายตัวของฝุ่น PM10 ในฝุ่นรวม TSP มากกว่า 50% คาร์บอนอินทรีย์ในฝุ่น PM10 เฉลี่ยในช่วงฤดูฝนมีค่า 31.21 มค.ก/ลบ.ม. มีค่ามากกว่าในช่วงฤดูหนาวที่มีค่า 26.49 มค.ก/ลบ.ม. ลักษณะทางสัณฐานและองค์ประกอบธาตุของฝุ่น PM10 ใช้หาชนิดของแหล่งกำเนิดได้ พบว่าฝุ่นจากเครื่องยนต์ดีเซลมีลักษณะเป็นปุย จับตัวกันแบบหลวมๆ มีรูพรุนมากไม่เป็นรูปทางทรงเรขาคณิต มีขนาด 7-10 ไมครอน มีธาตุคาร์บอน ออกซิเจน ซัลเฟอร์เป็นองค์ประกอบหลัก ฝุ่นที่มาจากเครื่องยนต์เบนซีน มีลักษณะเป็นก้อนที่เกิดจากการรวมตัว เนื้อฟู มีรูพรุนคล้ายฟองน้ำ ไม่เป็นรูปทรงเรขาคณิต มีขนาด 4-5 ไมครอน มีธาตุคาร์บอน ออกซิเจน ซัลเฟอร์ เป็นองค์ประกอบหลัก ฝุ่นที่มาจากการก่อสร้าง มีสัณฐานเป็นก้อนคล้ายรูปสี่เหลี่ยม เนื้ออนุภาคมีความหนาแน่น ขนาด 8-10 ไมครอน มีธาตุแคลเซียมเป็นธาตุหลัก ฝุ่นจากโรงไฟฟ้ามีลักษณะเป็นแผ่นบาง เรียบ ซ้อนทับกัน เนื้ออนุภาคเบาบาง ขนาดประมาณ 10 ไมครอน ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ออกซิเจนและซัลเฟอร์ ส่วนฝุ่นดินจะมีลักษณะเป็นก้อน ไม่เป็นรูปทรงเรขาคณิต เนื้ออนุภาคมีความหนาแน่น มีขนาด มากกว่าหรือเท่ากับ 10 ไมครอน มีธาตุซิลิกา แคลเซียม และอลูมิเนียมเป็นธาตุหลัก ในเขตกรุงเทพมหานคร พบว่าส่วนใหญ่เป็นฝุ่นละอองที่มาจาก เครื่องยนต์ดีเซลและเครื่องยนต์เบนซีนมากที่สุด รองลงมาคือฝุ่นจากการก่อสร้าง