แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนการสอนรายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นของโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการดำเนินงานในการจัดการเรียนการสอนรายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองในด้านการเตรียมความพร้อมของครู การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล ศึกษาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียนที่ได้รับการพัฒนาจากการเรียนรู้รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองและเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาการดำเนินการจัดการเรียนการสอน กลุ่มตัวอย่างคือ ครูหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ครูผู้สอนรายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นและนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 1,731 คน โดยใช้วิธีสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถาม ผลการวิจัยสรุปได้ ดังนี้ 1) ครูเตรียมความพร้อมด้วยการศึกษาจากคู่มือแนวทางการจัดการเรียนรู้รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองและหนังสือที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหาหน้าที่พลเมือง ครูเลือกใช้สื่อที่มีอยู่ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนมีการจัดทำเป็นรายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง เน้นการทำงานกลุ่ม การสร้างความตระหนักและมีการจัดกิจกรรมทัศนศึกษาเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมเสริมหลักสูตร ครูส่วนใหญ่เลือกใช้สื่อประเภทใบความรู้ วิดิทัศน์ หนังสือเรียน/หนังสือนอกเวลา ครูเป็นผู้ประเมินหลักและให้นักเรียนประเมินตนเองด้วย เน้นการประเมินพฤติกรรมของนักเรียนโดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงาน ครูประสบปัญหาเรื่องการบริหารจัดการเวลาเรียนและการขาดความรู้เรื่องเนื้อหา สื่อมีเนื้อหาไม่ชัดเจนและการประเมินที่เน้นพฤติกรรม 2) ครูและผู้เรียนรับรู้ว่าผู้เรียนมีคุณลักษณะต่างๆ ทั้ง 23 คุณลักษณะตามจุดเน้น 5 ประการในระดับมาก 3) การแก้ไขปัญหาควรเน้นบูรณาการกับรายวิชาอื่นหรือบูรณาการกับรายวิชาสังคมศึกษาพื้นฐาน ควรมีหน่วยงานรับผิดชอบจัดอบรมครู จัดกิจกรรมที่เน้นการบำเพ็ญประโยชน์และเน้นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ใช้แหล่งเรียนรู้ออนไลน์ สื่อในท้องถิ่นและประเมินตามสภาพจริง