สภาพการอยู่อาศัยของคนพิการหลังการปรับปรุงบ้านในโครงการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

Abstract

จากการพิจารณาสถิติข้อมูลของคนพิการในประเทศไทย พบว่าจำนวนคนพิการมีจำนวนมากในทุก ๆ ปี และมีแนวโน้ม เพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ๆ กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการได้ทำการสำรวจข้อมูลพบว่ามีคนพิการที่ต้องการขอรับการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยและยังไม่ได้รับโอกาสนั้นจำนวนกว่า 3,000 คน ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าคนพิการยังขาดโอกาสในเรื่องของความเสมอภาคเท่าเทียมและการมีส่วนร่วมในสังคม เนื่องจากการสนับสนุนจากทางภาครัฐในการช่วยเหลือปรับปรุงบ้านคนพิการยังมีจำนวนไม่เพียงพอต่อความต้องการของคนพิการ ดังนั้นทางกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการจึงจัดตั้ง “ โครงการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 2 เมษายน 2558” การศึกษาในงานวิจัยได้ศึกษาคนพิการใน “ โครงการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” มีวัตถุประสงค์ คือศึกษาเศรษฐกิจ สังคม และสภาพการอยู่อาศัยของคนพิการหลังจากการดำเนินการปรับสภาพบ้านในโครงการ ฯเพื่อนำไปสู่การเสนอแนะแนวทางการพัฒนา โครงการให้เหมาะสมกับคนพิการ จากการศึกษาด้านสภาพการอยู่อาศัยพบว่า คนพิการด้านการเคลื่อนไหว คนพิการด้านการมองเห็น และคนพิการ ด้านจิตใจใช้พื้นที่เหมือนกันอันดับ 1 คือชานบ้าน ห้องนั่งเล่น และห้องนอนเท่ากัน อันดับ 2 คือห้องน้ำ อันดับ 3 คือนอกบริเวณ คนพิการด้านการเรียนรู้ใช้พื้นที่อันดับ 1 คือนอกบ้าน อันดับ 2 คือห้องนอน อันดับ 3 คือชานบ้าน ห้องนั่งเล่น และห้องน้ำ คนพิการซ้ำซ้อนใช้พื้นที่ อันดับ 1 คือ ชานบ้าน และห้องนั่งเล่น อันดับ 2 คือห้องนอน อันดับ 3 คือ ห้องน้ำ ซึ่งคนพิการได้รับการปรับสภาพที่อยู่อาศัยสอดคล้องกับการใช้งาน ได้แก่ คนพิการทางร่างกายหรือการเคลื่อนไหว คนพิการทางการเห็น คนพิการด้านจิตใจ พื้นที่ใช้สอยสำหรับทำกิจวัตรประจำวันมากเป็นอันดับ 1 ของคนพิการก็คือห้องนอน ซึ่งโครงการฯได้ทำการปรับสภาพห้องนอนมากสุดเป็นอันดับ 1 เช่นกัน โดยหลังปรับปรุงบ้านผลลัพธ์ของคุณภาพชีวิตของคนพิการพิจารณาโดยใช้แบบประเมินคุณภาพชีวิต EQ-5D-5L พบว่าหลังการปรับสภาพที่อยู่อาศัย คนพิการส่วนมากมีค่าอรรถประโยชน์เพิ่มขึ้น และสามารถลดจำนวนการหกล้มของคนพิการได้ คุณภาพชีวิตของคนพิการด้านสุขภาพมีค่าอรรถประโยชน์เพิ่มขึ้นสัมพันธ์กับจำนวนการหกล้มของคนพิการที่น้อยลง ข้อเสนอแนะแนวในการพัฒนาโครงการให้เหมาะสมกับความพิการ เนื่องจากในการศึกษาครั้งนี้พบว่าแม้คนพิการ แต่ละบุคคลแม้ว่าจะพิการประเภทเดียวกัน แต่จะมีวิถีของการใช้ชีวิตประจำวันที่แตกต่างกันออกไป นายช่างที่เป็นผู้ออกแบบ การปรับปรุงบ้านสำหรับคนพิการควรทำการศึกษาพฤติกรรม และปัญหาในการใช้ชีวิตของคนพิการแต่ละบุคคลโดยละเอียด ก่อนทำการออกแบบเพื่อที่จะปรับปรุงในส่วนที่ใช้งานจริง เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการช่วยเหลือคนพิการและ บรรลุตามวัตถุประสงค์ของโครงการ